Toplantı No : 2015/067
Gündem No : 10
Karar Tarihi : 11.11.2015
Karar No : 2015/UH.II-2983
Şikayetçi:
Çelikkan Yemek Paz. San. Ve Tic. Ltd. Şti.
İhaleyi Yapan Daire:
Şehitkamil İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü
Başvuru Tarih ve Sayısı:
21.10.2015 / 84181
Başvuruya Konu İhale:
2015/81776 İhale Kayıt Numaralı "Şehitkamil İlçe Milli Eğitim Müdürlüğüne Bağlı Taşımalı Eğitim Kapsamındaki İlk Ve Ortaokul Öğrencilerine Bir Öğün Öğle Yemeği Verilmesi İşi" İhalesi
Kurumca Yapılan İnceleme ve Değerlendirme:
Karar:
TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER:
Başkan: Mahmut GÜRSES
Üyeler: II. Başkan Kazım ÖZKAN, Ali Kemal AKKOÇ, Mehmet Zeki ADLI, Hasan KOCAGÖZ, Hamdi GÜLEÇ, Dr. Mehmet AKSOY
BAŞVURU SAHİBİ:
Çelikkan Yemek Paz. San. ve Tic. Ltd. Şti.,
Yeşilkent Mah. Havaalanı Yolu Blv. No: 139/A Şahinbey/GAZİANTEP
İHALEYİ YAPAN İDARE:
Şehitkamil İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü,
Yaprak Mah. Sinler Sokak No: 18 27500 Şehitkamil/GAZİANTEP
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2015/81776İhale Kayıt Numaralı “Şehitkamil İlçe Milli Eğitim Müdürlüğüne Bağlı Taşımalı Eğitim Kapsamındaki İlk ve Ortaokul Öğrencilerine Bir Öğün Öğle Yemeği Verilmesi İşi” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
Şehitkamil İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü tarafından 27.07.2015 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Şehitkamil İlçe Milli Eğitim Müdürlüğüne Bağlı Taşımalı Eğitim Kapsamındaki İlk ve Ortaokul Öğrencilerine Bir Öğün Öğle Yemeği Verilmesi İşi” ihalesine ilişkin olarak Çelikkan Yemek Paz. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin 13.10.2015 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 14.10.2015 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 21.10.2015 tarih ve 84181 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 20.10.2015 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2015/2707 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, bahse konu ihalede sınır değerin altında kalan Harun Aslan ve Cingife Yemek Gıda Taşıma İnşaat San. ve Tic. Ltd. Şti.den aşırı düşük teklif açıklaması istendiği, sadece Harun Aslan tarafından aşırı düşük teklif açıklaması sunulduğu ve idare tarafından uygun bulunarak ihalenin üzerinde bırakıldığı, Harun Aslan’ın açıklamalarının Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Hizmet alımı ihalelerinde aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 79’uncu maddesine aykırı olduğu, Harun Aslan tarafından yapılan aşırı düşük teklif açıklamalarında Sözleşme Tasarısı’nın 36.1.19’uncu maddesi gereği uygun araç maliyetinin gider olarak hesaplanmadığı ve demirbaş giderine işlenip maliyete dahil edilmediği, 18 adet okul ve 1595 kişilik yemek dağılımı için en az 6 adet araç gerektiği, Teknik Şartname’de belirtilen okulların mesafe ve yön olarak birbirinden çok farklı yerlerde olduğu, bu giderin hesaplanmadığı, Sözleşme Tasarısı’nın 16.1.5’inci maddesi gereği her okul için birer adet olmak üzere toplamda 18 adet ısıtıcılı yemek dağıtım ünitesinin kurulması gerektiği ancak bunun maliyetinin hesaplanmadığı ve bahse konu sistemler için herhangi bir fiyat teklifinin alınmadığı, Sözleşme Tasarısı’nın 36.1.13’üncü maddesi gereği kullanılacak masa, kefkir, kepçe, tabak, çatal, kaşık, tuzluk, peçete ve peçetelik için fiyat teklifinin alınmadığı, maliyet demirbaş hesabına dahil edilmediği, mevcut olanlar için ise amortisman gideri hesaplanmadığı, 18 adet okulun Gaziantep’in merkez ilçesi olan Şehitkamil ilçesinde olduğu, Harun Aslan’ın üretim yerinin merkez olmayan Nurdağı ilçesi olduğu, firmanın üretim yeri ile okullar arası mesafelerinin yanlış hesaplandığı, hesaplamalarının yasal bir belgeye dayanmadığı, yemeklerin dağıtımında kullanılacak araçların akaryakıt giderleri hesaplanırken eksik araç hesaplandığı ve akaryakıt gideri hesaplanan araca ait teknik belge, katalog ve benzeri dayanak kullanılmadığı, yanlış ve eksik hesaplandığı, akaryakıt için EPDK fiyat çizelgesinin dahil edilmediği, Sözleşme Tasarısı’nın 36’ıncı maddesinde 18 adet işçinin çalıştırılacağının düzenlendiği, anılan isteklinin işçilik hesabı yaparken 18 işçi üzerinden hesaplama yapmadığı, işin başlama tarihinin 14.09.2015, bitiş tarihinin 10.06.2016 olduğu, toplam sürenin 8 ay 27 gün olduğu, asgari ücrete 01.01.2016’da yansıyacak farkın işçilik hesaplamasında eklenmediği, Sözleşme Tasarısı’nın 16.1.4’üncü maddesi gereği kullanılacak kep ve eldiven için teklif alınmadığı ve gider olarak maliyet hesabına eklenmediği, Sözleşme Tasarısı’nın 36.1.8’inci maddesinde düzenlenen kişi başına 100 gr francala ekmek için geçersiz belge ile açıklama yapıldığı, en az 12 işçinin üretimde çalışması gerektiği, bunların giderinin hesaplanmadığı, araçları kullanacak en az 6 adet şoförün maliyetinin gider olarak dahil edilmediği, çalıştırılacak personelin portör ve benzeri sağlık giderlerinin maliyete eklenmediği, araçlar için zorunlu sigorta, egzoz emisyon pulu, genel muayene bakım giderlerinin hesaplanamadığı ve teklif alınmadığı, sözleşme için sözleşme damga vergisinin, sözleşme karar pulunun, Kamu İhale Kurumu payının ve her hakedişte kesilecek olan hakediş damga vergisinin hesaplanamadığı ve gider olarak gösterilmediği, Sözleşme Tasarısı’nın 36.1.5’inci maddesine istinaden 50’şer tabak kapasiteli olan boş kapların toplanılması için söz konusu isteklinin teklif almadığı, (1595/50=) 32 boş toplama sepet teklifinin alınması ve gider hesabına eklenmesi gerektiği, Sözleşme Tasarısı’nın 36.1.10’uncu maddesi gereği 18 adet çöp bidonu ve her gün için en az 18 adet çöp poşetinin işin süresince hesaplanması gerektiği, bahse konu malzemelerin gider hesabına eklenmediği ve bu malzemeler için fiyat teklifi alınmadığı, Sözleşme Tasarısı’nın 36.1.12’inci maddesine istinaden personelin kullanacağı çekpas, mop, fırça, yüzey temizleyici, temizlik bezlerinin 18 okul için iş süresince hesaplanıp gidere yazılmadığı ve teklif alınmadığı, tavuk haşlamanın Teknik Şartname’de olmadığı, benzeri olan fırın tavuk seçilmesi gerekirken anılan isteklinin eşdeğer olmayan daha düşük maliyetli sebzeli tavuğu seçtiği, bunun maliyeti düşük göstermek için seçilen yanlış bir uygulama olduğu, et köftenin Teknik Şartname’de olmadığı yerine eşdeğer İzmir köfte-kuru köfte yapılması gerekirken daha az maliyetli terbiyeli köftenin seçildiği, kabak musakka, kıymalı patates, fırında köfte meyhane pilavı, etli bezelye, yoğurtlu makarna, lahmacun ve tavuk sotenin Teknik Şartname’de olmadığı, bu nedenle firmaların bu yemeklere eşdeğer yemek yazmaları gerekirken çok daha az maliyetli yemeklerin yazılıp gider tablosunun düşürülmek istendiği, Tebliğ’e aykırı davranıldığı, yoğurt, ayran ve meyve sularının poşet olacağı, açıklama veren firmaların aldıkları tekliflerde gramaj ve içeriğin belirtilmediği, paket yoğurdun 200 gr olduğu fakat açıklamalarda bununla ilgili teklif alınmadığı, Teknik Şartname’de belirtilen yağ, margarin ve ayçiçek yağının sadece bir türüne ilişkin açıklama yapıldığı ve teklif alındığı, Teknik Şartname’de portakal ve elma 150 gr iken 100 gr belirtildiği, Teknik Şartname’de sığır eti ve sığır kıyma olmasına rağmen sadece sığır etine ilişkin fiyat teklif alındığı, Teknik Şartname’de salça ve domates salçasına fiyat alınması gerekirken sadece birine fiyat alındığı, Teknik Şartname’de terbiyeli köfte ve bezelyede kullanılacak maydanoz gr olarak hesaplandığı ancak teklif alınırken adet olarak fiyat alındığı, aynı şekilde salatalarda kullanılacak marul da Teknik Şartname’de gram olarak hesaplanmasına rağmen teklif alınırken adet olarak alındığı, Teknik Şartname’de salatalarda limon olduğunun düzenlendiği ancak firmalar tarafından limonun hesaba dahil edilmediği ve fiyat teklifi alınmadığı, Teknik Şartname’de sebze çorbasında pezik olduğunun düzenlendiği ancak firmalar tarafından peziğin hesaba dahil edilmediği ve fiyat teklifi alınmadığı, Teknik Şartname’de tatlılarda kullanılacak kadayıf, şeker, ceviz, irmik, nişasta, un, kakao için fiyat teklifi alınmadığı, Teknik Şartname’de yemeklerin çiğ olarak cins ve miktarlarını gösterir tabloda yemeklerde kullanılan taze fasulye, domates, soğan, havuç, patates, kabak, kuru fasulye, ıspanak, pirinç, kuru soğan, baharat, yeşil biber, limon, şehriye, bulgur, lor peyniri, un, yufka, salatalık, elma, portakal, yoğurt, mercimek, yeşil mercimek ve pırasa için fiyat teklifi alınmadığı, malzemeli yemek alımı ihalelerinde ana çiğ girdi maliyetlerinin tevsiki amacıyla üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin kullanılamayacağı, ancak 79.2.2’nci maddede yer alan diğer yöntemlerden herhangi biri ile açıklama yapılmasının fiilen mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri ile açıklama yapılabileceği, buna istinaden söz konusu istekli tarafından bu maddeye aykırı davranılıp fiilen mümkün olmadığı belgelendirilmeden üçüncü şahıslardan fiyat teklifi alındığı, firmanın işçilik hesaplamasında üretim için gıda mühendisinin hesaplamasına dahil etmediği, Harun Aslan’ın açıklamalarının yeniden incelenerek değerlendirme yapılması gerektiği iddialarına yer verilmiştir.
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.
Başvuruya konu ihaleye ait İdari Şartname’nin 2.1.(a) maddesinde ihale konusu işin adının “Şehitkamil İlçe Milli Eğitim Müdürlüğüne Bağlı Taşımalı Eğitim Kapsamındaki İlk ve Ortaokul Öğrencilerine Bir Öğün Öğle Yemeği Verilmesi İşi” ihalesi olarak belirtildiği görülmüştür.
Aynı Şartname’nin “Teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde “25.1. İstekliler tekliflerine vergi (KDV hariç), resim, harç ve benzeri, ulaşım giderlerini dahil edeceklerdir.
25.2. 25.1. maddesinde yer alan gider kalemlerinde artış olması ya da benzeri yeni gider kalemlerinin oluşması hallerinde, teklif edilen fiyatın bu tür artış ya da farkları karşılayacak payı içerdiği kabul edilir. Yüklenici, bu artış ve farkları ileri sürerek herhangi bir hak talebinde bulunamaz.
25.3. Teklif fiyata dahil olan diğer giderler aşağıda belirtilmiştir:
25.3.1.
25.4. Sözleşme konusu işin bedelinin ödenmesi aşamasında doğacak Katma Değer Vergisi (KDV), ilgili mevzuatı çerçevesinde İdare tarafından yükleniciye ayrıca ödenir.”düzenlemesi,
Anılan Şartname’nin “Sınır değer” başlıklı 33’üncü maddesinde “33.1. İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değer hesaplar.
33.2. Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanun’un 38’inci maddesine göre açıklama istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri aşırı düşük teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister. İhale komisyonu;
a) Verilen hizmetin ekonomik olması,
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,
c) Teklif edilen hizmetin özgünlüğü,
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifi reddedilir. İhale komisyonunca reddedilmeyen teklifler, geçerli teklif olarak belirlenir. İhale üzerinde bırakılan isteklinin teklifinin sınır değerin altında olması durumunda kesin teminat 40.1 maddesinde yer alan hüküm uyarınca hesaplanan tutar üzerinden alınır.”düzenlemesi,
Bahse konu Şartname’nin ekinde
Sıra No
Açıklama
Birimi
Miktarı
1
Şehitkamil İlçe Milli Eğitim Müdürlüğüne bağlı taşımalı eğitim kapsamındaki ilk ve ortaokul öğrencilerine bir öğün öğle yemeği verilmesi işi
adet
287.100
düzenlemesi,
Sözleşme Tasarısı’nın ilgili maddelerinde “Madde 9 - İşin süresi
9.1. İşe başlama tarihi 14.09.2015; işi bitirme tarihi 10.06.2016
9.2. Bu sözleşmenin uygulanmasında sürelerin hesabı takvim günü esasına göre yapılmıştır.
…
16.1.4.Yemek dağıtımını yapan kişilerin üzerinde beyaz önlük, başlarında kep ve ellerine eldiven takarak dağıtım yapacak, aksi takdirde yükleniciye 1 günlük yevmiye cezası kesilecektir.
16.1.5.Yemek verilen taşıma merkezlerine, yemeklerin sıcak dağıtımını sağlamak için ısıtıcılı sistem kurulacak ve yemek buradan dağıtılacak, aksi tespit edildiği zaman 1 günlük yevmiye cezası uygulanacaktır.
…
36.1.5-Yemeklerin okullara dağıtımı, okullarda servisi, boş kapların toplanması, bunların içine konacak sepetlerin bulundurulması ve bulaşıkların yıkanması gibi işler yemek veren firmaya ait olup, bundan dolayı herhangi bir ücret talep etmeyecektir.
…
36.1.8-Yemekler üç çeşit olacak. Kişi başına 100 gr, francala ekmek verilecek dağıtılacaktır.
…
36.1.10-Yemek artıklarının dökülmesi için çöp bidonları merkez okul müdürlüklerine, kullanılacak çöp poşetleri ile birlikte teslim edilecektir.
…
36.1.12-Yemekhanelerin temizliği yemek dağıtımı sonrası yüklenicinin görevlileri tarafından yapılacaktır.
36.1.13- Yemek verilecek Taşıma Merkezi İlköğretim Okulu yemekhanesinde yemek masaları yüklenici tarafından hazırlanacak, masalar hazırlanır iken masaların üzerinde yemeğin özelliğine göre, kaşık, sürahi, bardak, tuzluk, mutlaka bulunduracaklardır…
36. Yüklenici bu işle ilgili olarak servis işlerinde ve temizlik hizmetinin yapılması hususunda 18 adet işçi çalıştıracaktır.
36.1.16-Yemeğin taşınmasında, yemek Servisini yapılmasında, yemek sonrası temizlik hizmetlerinin yapılmasında görevlendirilecek personel yüklenici firma tarafından temin edilecek, bu hususta yapılacak tüm giderler (maaş, SGK pirimi vergi vb) yüklenici firma tarafından karşılanacaktır. Bu personellerin Sabıka kaydı, sağlık raporları, kimlik bilgileri yüklenici firma tarafından kuruma ibraz edilecektir. Personellerin sağlık raporları 3 ayda bir yenilenecek. Ve ilgili kuruma verilecektir. Yemeğin hazırlanması servis edilmesi ve dağıtımında çalışan personel görev başında iken kişisel bakımına özen gösterecek, tırnaklar kesilmiş, eller temiz ve açıkta yara olmayacaktır. Çalışırken bone, maske ve eldiven takacaklardır.
…
36.1.19-Yemek ihalesini alan firma ya da şahısların 4734 – 4735 Sayılı KİK Kanunlarına ve İlköğretim Genel Müdürlüğünün Taşımalı İlköğretim Yönetmeliği ve Okul Servis Araçları Yönetmeliğine uyulması zorunludur.” düzenlemeleri yer almaktadır.
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Hizmet alımı ihalelerinde sınır değer tespiti ve aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 79’uncu maddesinde “79.1. Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde kar hariç yaklaşık maliyet tutarı; personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımı ihalelerinde ise yaklaşık maliyetin 1,30 sayısına bölünmesinden elde edilen tutar sınır değer olarak kabul edilir.
79.2. İhale ilanında ve dokümanında teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden açıklama isteneceği belirtilen hizmet alımı ihalelerinde, aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi aşamasında aşağıdaki düzenlemelere göre işlem tesis edilmesi gerekmektedir.
79.2.1. Aşırı düşük tekliflere yönelik açıklama istenmesine ilişkin yazıda, isteklilerin yapacakları açıklamalara esas olacak önemli teklif bileşenlerinin, bütün istekliler için aynı unsurları içerecek şekilde belirtilmesi zorunludur. Aşırı düşük teklif açıklaması sunulması için isteklilere üç (3) iş gününden az olmamak üzere uygun bir süre verilir.
79.2.2. İstekliler aşırı düşük olarak tespit edilen tekliflerini aşağıdaki yöntemleri kullanarak açıklayabilirler.
79.2.2.1. Üçüncü Kişilerden Alınan Fiyat Teklifleri: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife konu mal veya hizmet için maliyet tespit tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.6) düzenlenecektir. Tutanaklar fiyat teklifinin dayanağı olarak düzenlenecek olup, meslek mensubu tarafından muhafaza edilecek ve fiyat teklifinin ekinde idareye verilmeyecektir. Ancak idare veya Kurum tarafından gerekli görülmesi halinde bu tutanaklar meslek mensubundan istenebilecektir.
Maliyet tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için, fiyat teklifinin mamul/mala ilişkin olması halinde mamul/malın birim fiyatının, tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması; fiyat teklifinin hizmete ilişkin olması halinde ise bu hizmetin birim fiyatının, tutanakta tespit edilen toplam birim maliyetin altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.5) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı maliyet tespit tutanağındaki ortalama/toplam birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.
Satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için teklif edilen birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.6) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.
Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden alınması gerekmekte olup, bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olması zorunlu değildir.
Kaşeleme işlemi 8.4’üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de yapılabilir.
79.2.2.2. Kamu Kurum ve Kuruluşları Tarafından Sunulan Mal ve Hizmetlere İlişkin Fiyatlar: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan hizmetlere ilişkin fiyat tarifeleri veya istekliye verilmiş fiyat teklifleri açıklama yöntemi olarak kullanılabilir. Bu usulle yapılmış açıklamanın geçerli olabilmesi için kullanılan fiyatların ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olması zorunludur.
79.2.2.3. Kamu Kurum ve Kuruluşları Tarafından İlan Edilen Fiyatlar: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilan edilmiş fiyat tarifeleri açıklama yöntemi olarak kullanılabilir. Bu usulle yapılmış açıklamanın geçerli olabilmesi için ilan edilen fiyatların ihalenin ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olması zorunludur.
79.2.2.4. Ticaret Borsası Fiyatları: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin 18/5/2004 tarihli ve 5174 sayılı Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Odalar ve Borsalar Kanununun 51’inci maddesinin (c) bendi uyarınca borsa idaresi tarafından düzenlenen ve ilgili malın ihale tarihinden önceki son 12 ayın herhangi bir işlem gününde gerçekleşen ortalama fiyatını gösteren belge ile açıklama yapılabilir.
79.2.2.5. Toptancı Hal Fiyatları: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin 11/3/2010 tarihli ve 5957 sayılı Sebze ve Meyveler ile Yeterli Arz ve Talep Derinliği Bulunan Diğer Malların Ticaretinin Düzenlenmesi Hakkında Kanun uyarınca faaliyet gösteren toptancı hali idaresi tarafından düzenlenen ve ilgili malın ihale tarihinden önceki son 12 ayın herhangi bir işlem gününe ait ortalama fiyatını gösteren belge ile açıklama yapılabilir.
79.2.2.6. Özel veya Münhasır Hak Sahibi Kuruluşların Uyguladığı Fiyatlar: İlgili mevzuatı uyarınca, belirli mal veya hizmetlerin kamuya sunulması konusunda lehine sınırlama bulunan kuruluşların tedarikçisi oldukları mallar veya sunucusu oldukları hizmetler için uyguladıkları fiyatlar ile açıklama yapılabilir.
79.2.2.7. İsteklinin Kendi Ürettiği, Aldığı veya Sattığı Mallara İlişkin Fiyatlar: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin olarak isteklinin kendi ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ait fiyatların kullanılması durumunda, istekliyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafındanilgisine göre aşırı düşük teklif açıklamasına konu mal için düzenlenen maliyet/satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.7) ile açıklama yapılabilir.
Maliyetler dayanak alınarak yapılan açıklamanın geçerli olabilmesi için teklif edilen birim fiyatın, ilgili tutanakta (Ek-O.7) tespit edilen ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması ve isteklinin son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde ihale konusu işte kullanılmasını öngördüğü mal miktarının en az yarısı kadar alım yapmış olması gerekir.
Satışlar dayanak alınarak yapılan açıklamanın geçerli olabilmesi için teklif edilen birim fiyatın, ilgili tutanakta (Ek-O.7) tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’ininaltında olmaması ve malın ticaretinin isteklinin faaliyet alanında olması gerekir.
İsteklinin son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde 4734 sayılı Kanun kapsamındaki idarelere açıklama konusu mala ilişkin satış yapmış ve satılan malın idarece kabul edilmiş olması durumunda, maliyet/satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.7) sunulmasına gerek bulunmayıp sadece söz konusu satışa ilişkin fatura örnekleri veya bu örneklerin noter, SM, YMM, SMMM ya da vergi dairesince onaylı suretleri ile de belgelendirme yapılabilir.
Kaşeleme işlemi 8.4’üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de yapılabilir.
79.2.2.8.İsteklinin Ortağı Olduğu Tüzel Kişiye Ait İşletmeden Mal Çekmesiyle Oluşan Emsal Bedel: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin olarak isteklinin ortağı olduğu tüzel kişiye ait işletmeden mal çekmesi veya satın alması durumunda söz konusu malın emsal bedeli ile değerlenmesi gereklidir. Emsal bedelinin tespitinde 4/1/1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanununun ilgili hükümleri esas alınır. Bu durumda, Vergi Usul Kanununa göre hesaplanan emsal bedeli gösteren ve istekliyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından hazırlanarak imzalanan ve kaşelenen beyanın verilmesi yeterlidir.
Kaşeleme işlemi 8.4’üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de yapılabilir.
79.2.3. Meslek mensubu; üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi üzerindeki beyanın ve emsal bedel beyanı ile Ek-O.5, Ek-O.6 ve Ek-O.7 numaralı tutanaklardaki bilgilerin doğruluğundan sorumludur. Meslek mensubu ibaresinden Yeminli Mali Müşavirler veya Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler anlaşılır”
79.2.4. Ek-O.5, Ek-O.6 ve Ek-O.7 numaralı tutanakların son veya bir önceki geçici vergi beyanname dönemine ilişkin olarak düzenlenmesi zorunludur. Son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminin tespitinde; 4734 sayılı Kanun’un 21’inci maddesinin birinci fıkrasının (a), (d) ve (e) bentlerine göre pazarlık usulü ile yapılan ihalelerde ilk yazılı fiyat tekliflerinin alındığı tarih, diğer ihale usulleri ile yapılan ihalelerde ise ihale tarihi esas alınır.
Örneğin; 11.1.2014 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan ihalede son geçici vergi beyanname dönemi “Ekim-Kasım-Aralık 2013”, 15.7.2014 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan ihalede son geçici vergi beyanname dönemi “Nisan-Mayıs-Haziran 2014” tür.
79.2.5. İşletme hesabına göre defter tutuluyor olması durumunda; yukarıda belirtilen tutanaklar, işletme hesabı defteri ve işletme hesap özeti kayıtlarına göre düzenlenir.
79.2.6. Malzemeli yemek hizmet alımı ihalelerinde aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesinde kullanılmak üzere teknik şartnamede asgari iki haftalık örnek menü düzenlemesi yapılır ve bu menüde yer alan yemeklerin içerikleri ile çiğ girdi miktarları belirtilir.
Bu ihalelerde; teklifi aşırı düşük bulunan istekli öncelikle “ana çiğ girdi”, “işçilik” ve “yardımcı gider” oranlarının belirtildiği Malzemeli Yemek Sunumu Hesap Cetvelini (Ek- H.4) hazırlayarak açıklaması kapsamında sunar. Açıklamanın geçerli kabul edilebilmesi için “(Ana Çiğ Girdi Maliyeti+İşçilik Maliyeti)/Toplam Teklif Tutarı” oranının 0,80’den az ve 0,95’den çok olmaması gerekir. Oran belirtmeyen veya belirttiği oran 0,80’den az veya 0,95’den çok olan isteklilerin teklifleri reddedilir.
Ana çiğ girdi ibaresinden ilgili yemeğin pişirilmesi için gerekli temel girdiler anlaşılır. Bu çerçevede, isteklinin beyan ettiği orana uygun teklif sunması durumunda, yemek pişirilmesi için gerekli enerji giderleri (doğalgaz, LPG gibi), temizlik malzemeleri, su, sigorta giderleri, ilaçlama ve hijyen sağlama giderleri, bakım onarım, amortisman, nakliye, sözleşme giderleri ve genel giderler, portör muayenesi ve tali çiğ girdiler (tuz, baharat, tatlandırıcı vb.) gibi unsurlar “yardımcı girdiler” başlığında değerlendirilir ve bu unsurlar için açıklama sunulması gerekmez.
Örneğin; 1.000 öğün yemek alımı için çıkılan bir ihalede, birim fiyat olarak 5 TL teklif veren bir isteklinin, 5.000 TL olan toplam teklif bedelinin aşırı düşük olarak değerlendirilmesi ve istekli tarafından sunulan Malzemeli Yemek Sunumu Hesap Cetvelinde “(Ana Çiğ Girdi Maliyeti+İşçilik Maliyeti)/Toplam Teklif Tutarı” oranının 0,90 olarak belirtilmesi halinde, teklifin 4.500 TL’sinin ana çiğ girdi ile işçilik toplamını içerdiği kabul edilir ve isteklinin sadece bu kısma ilişkin açıklama yapması gerekir. Teklifin 500 TL’lik kısmının ise yardımcı giderlere ilişkin olduğu kabul edildiğinden, bu kısma ilişkin açıklama yapılması gerekmemektedir.
Malzemeli yemek alımı ihalelerinde, ana çiğ girdi maliyetlerinin tevsiki amacıyla üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri kullanılamaz. Ancak 79.2.2’nci maddede yer alan diğer yöntemlerden herhangi biri ile açıklama yapılmasının fiilen mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda, üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri ile açıklama yapılabilir.
79.3. İdarelerin aşırı düşük teklif tespit ve değerlendirilmesine ilişkin aşağıdaki düzenlemeleri de dikkate almaları gerekmektedir.
79.3.1. Teklifi aşırı düşük olarak tespit edildikten sonra yukarıdaki yöntemlere göre usulüne uygun açıklama yapan isteklilerin teklifleri geçerli kabul edilir. Hayatın olağan akışına veya ticari gereklere aykırılık gibi nedenlerle teklifler reddedilemez.
79.3.2. 79.2.2’nci maddede yer alan yöntemlerden herhangi biri ile açıklama yapılmasının fiilen mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda, istekli tarafından gerekçesi belirtilmek suretiyle, ilgili mevzuatına göre ihale tarihinden önceki son 12 ay içinde düzenlenen açıklamaya elverişli diğer bilgi ve belgeler kullanılarak da açıklama yapılabilir.
79.3.3. Kurumca hazırlanan “İşçilik Hesaplama Modülü” ne (www.ihale.gov.tr) adresinden ulaşılabilecek olup, personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde tekliflerin değerlendirilmesi bağlamında sözleşme ve genel giderler dahil asgari işçilik maliyeti hesabında işçilik hesaplama modülünün kullanılması zorunludur.
79.3.4. Hizmet alım ihalelerinde herhangi bir sigorta giderinin aşırı düşük teklif sorgulamasında önemli bir bileşen olarak kabul edilmesi durumunda, isteklilerce sigorta acentelerinden alınan poliçe, fiyat teklifi veya sözleşmelerin ekine ihale dokümanında yer alan teminat tutarları üzerinden teklif ettikleri sigorta prim tutarlarıyla sigorta hizmetini gerçekleştirebileceklerine ilişkin, ilgili sigorta şirketinin genel müdürlüğünden veya bölge müdürlüğünden alınan teyit yazısının eklenmesi ve bu yazının yetkili kişilerin imzasını taşıması gereklidir. Ancak sigorta şirketlerinin genel müdürlük veya bölge müdürlükleri tarafından imzalanmış poliçe veya fiyat teklifleri için teyit alınması zorunlu değildir. Sigorta giderinin tevsiki için sunulan belgenin işin süresinin tamamını kapsaması gerekmektedir.
79.3.5. Personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımlarına ilişkin yapılan aşırı düşük teklif açıklamasında, sözleşme giderleri ve genel giderlerin % 4 oranında hesaplanması söz konusu olmayacak, sözleşme giderleri ilgili mevzuatına göre hesaplanmak suretiyle açıklama yapılacaktır.” açıklamaları bulunmaktadır.
19.08.2015 tarihli ihale komisyon kararında teklifi sınır değerin altında kalan ve aşırı düşük teklif açıklaması istenen iki istekliden biri olan Harun Aslan-Asum Yemek’in aşırı düşük teklif açıklaması yeterli görülerek ekonomik açıdan en avantajlı birinci teklif sahibi olarak belirlendiği ve teklifi sınır değerin altında kalan ve aşırı düşük teklif açıklaması istenen bir diğer istekli olan Cingife Yemek Gıda Taşıma İnşaat San. ve Tic. Ltd. Şti.nin aşırı düşük teklif açıklaması yeterli görülmeyerek değerlendirme dışı bırakıldığı, daha sonra Çelikkan Yemek Pazarlama San. ve Tic. Ltd. Şti.nin yapmış olduğu itirazen şikâyet başvurusu üzerine alınan 16.09.2015 tarihli ve 2015/UH.II-2543 sayılı Kamu İhale Kurulu kararı ile düzeltici işlem tesis edildiği, düzeltici işlem kararına göre “…idare tarafından Teknik Şartname’de gramajları düzenlenen yemekler arasından menüye uygun yemekler seçilerek asgari iki haftalık örnek menü hazırlanarak, teklifi aşırı düşük teklif olarak belirlenen isteklilerden (Harun Aslan ve Cingife Yemek Gıda Taşıma İnşaat San. ve Tic. Ltd. Şti.) yeniden aşırı düşük teklif açıklaması istenerek ihale sürecine devam edilmesi…” gerektiğine karar verildiği, bahse konu karar üzerine sınır değerin altında teklif veren Harun Aslan-Asum Yemek ve Cingife Yemek Gıda Taşıma İnşaat San. ve Tic. Ltd. Şti.den tekrar savunma istendiği, 09.10.2015 tarihli ihale komisyon kararıyla Harun Aslan-Asum Yemek’in aşırı düşük savunması uygun bulunarak ihalenin üzerinde bırakıldığı, Cingife Yemek Gıda Taşıma İnşaat San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından aşırı düşük savunması verilmediğinden teklifinin değerlendirme dışı bırakıldığı, Çelikkan Yemek Pazarlama San. ve Tic. Ltd. Şti.nin de ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak belirlendiği görülmüştür.
İhale üzerinde bırakılan Harun Aslan’ın aşırı düşük teklif açıklaması incelendiğinde, istekli tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında açıklama yazısının, yemek listesi ve gramajlarının yer aldığı tabloların, ihale konusu işte kullanılacak toplam malzeme miktarının hesaplandığı tablonun, malzemeli yemek sunumu hesap cetvelinin (ana çiğ girdiler ve işçilik girdilerinin belirtildiği), Ankara Ticaret Borsası’nın 01.01.2015-30.04.2015 tarihleri arasında geçerli fiyat listesinin, Türkiye Şeker Fabrikaları A.Ş.nin internet sitesinden 04.10.2015 tarihinde alınmış fiyat listesinin, Türkiye Fırıncılar Federasyonu’nun internet sitesinden 04.10.2015 tarihinde alınmış fiyat listesinin, işçilik maliyetlerini gösteren işçilik hesaplama modülü çıktılarının sunulduğu görülmüştür.
İdare tarafından bahse konu Kurul kararı gereği hazırlanan iki haftalık örnek menü listesinde Teknik Şartname’de gramajları düzenlenen “etli kuru fasulye, pirinç pilavı, cacık, kıymalı soslu makarna, sebze çorbası, salata, etli patates, bulgur pilavı, yoğurt, sebzeli tavuk, peynirli makarna komposto, etli nohut, etli taze fasulye, İzmir köfte, kıymalı bezelye, makarna, kadayıf, etli kış türlüsü, patatesli börek, kırmızı mercimek çorbası” bulunmaktadır. Bahse konu istekli tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunmuş olduğu “Yemek listeleri ve gramajları” tablosunda iki haftalık örnek menü listesindeki yemekler ile açıklama yapılmıştır.
Portör ve benzeri sağlık giderlerinin maliyete eklenmediği, araçlar için zorunlu sigorta, egzoz emisyon pulu, genel muayene bakım giderlerinin hesaplanamadığı ve teklif alınmadığı, sözleşme için sözleşme damga vergisinin, sözleşme karar pulunun, Kamu İhale Kurumu payının ve her hakedişte kesilecek olan hakediş damga vergisinin hesaplanamadığı ve gider olarak gösterilmediği yönündeki iddia incelendiğinde, bahse konu isteklinin aşırı düşük teklif açıklamasında yer alan ve söz konusu istekli tarafından belirlenen ana çiğ girdi maliyetleri (472.653,14 TL) ve işçilik giderleri (130.109,55 TL) teklif bedeli olan 668.943,00 TL’den çıkartıldığında, kalan para olan 66.180,31 TL’den karşılanabilecek olup, isteklinin bu giderleri hesaba katarak teklif verdiği değerlendirilmektedir ve anılan giderler için aşırı düşük teklif açıklaması sunması gerekmemektedir. Kaldı ki, portör ve benzeri sağlık giderlerinin Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.2.6’ncı maddesindeki “Ana çiğ girdi ibaresinden ilgili yemeğin pişirilmesi için gerekli temel girdiler anlaşılır. Bu çerçevede, isteklinin beyan ettiği orana uygun teklif sunması durumunda, yemek pişirilmesi için gerekli enerji giderleri (doğalgaz, LPG gibi), temizlik malzemeleri, su, sigorta giderleri, ilaçlama ve hijyen sağlama giderleri, bakım onarım, amortisman, nakliye, sözleşme giderleri ve genel giderler, portör muayenesi ve tali çiğ girdiler (tuz, baharat, tatlandırıcı vb.) gibi unsurlar “yardımcı girdiler” başlığında değerlendirilir ve bu unsurlar için açıklama sunulması gerekmez.” açıklamalar gereği, yardımcı girdi niteliğinde olduğu anlaşıldığından, bu gider kalemine ilişkin olarak aşırı düşük teklif açıklaması sunulmasına gerek bulunmamaktadır.
Bahse konu ihalenin idarece hazırlanan İdari Şartname’si ve Teknik Şartname’sinde ihale konusu işte çalışacak personelin sayısına, tam zamanlı çalışıp çalışmayacağına, ayda kaç gün çalıştırılacağına, yemek/yol bedeli verilip verilmeyeceğine, verilecekse kaç gün üzerinden verileceğine ilişkin olarak herhangi bir düzenlemenin yer almadığı, sadece Sözleşme Tasarısı’nın 36’ıncı maddesinde “36. Yüklenici bu işle ilgili olarak servis işlerinde ve temizlik hizmetinin yapılması hususunda 18 adet işçi çalıştıracaktır.” düzenlemesinin yer aldığı görülmüş olup, işçilik giderlerine ilişkin olarak tam zamanlı çalışma öngörülmemiştir. Söz konusu istekli tarafından işçilik giderleri ile ilgili yapılan hesaplamalar incelendiğinde 4 işçi için tam zamanlı, 19 işçi için ise kısmi çalışma öngörülmüş olup, yapılan açıklamaların yerinde olduğu düşünülmektedir.
Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.2.6’ncı maddesindeki “Malzemeli yemek hizmet alımı ihalelerinde aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesinde kullanılmak üzere teknik şartnamede asgari iki haftalık örnek menü düzenlemesi yapılır ve bu menüde yer alan yemeklerin içerikleri ile çiğ girdi miktarları belirtilir.” açıklamalar gereği 16.09.2015 tarihli ve 2015/UH.II-2543 sayılı Kamu İhale Kurulu kararı üzerine idarece hazırlanan 2 haftalık örnek menü ve Teknik Şartname’de idare tarafından düzenlenen gramajlar ile Harun Aslan tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında verilen yemek listesi ve gramajların birbiriyle uyumlu olduğu görülmüştür.
Anılan istekli tarafından hazırlanan malzemeli yemek sunumu hesap cetveli incelendiğinde, Ek–H.4 standart formuna uygun olarak hazırlandığı, ana çiğ girdilerinin miktarlarının, birim fiyatlarının, tutarlarının ve açıklama yöntemleri ile işçilik girdilerinin yazıldığı görülmüştür. Ana çiğ girdilerinin tamamı “gram” üzerinden açıklanmış olup, büyük bir kısmı Ankara Ticaret Borsası’nın ihale tarihinden (27.07.2015) önceki bir tarih aralığı olan 01.01.2015-30.04.2015 tarihleri arasında geçerli fiyat listesindeki birim fiyatların ortalamaları üzerinden, ana çiğ girdilerden “şeker”in Türkiye Şeker Fabrikaları A.Ş.nin internet sitesinden ihale tarihinden sonraki bir tarih olan 04.10.2015 tarihinde alınmış fiyat listesi üzerinden, “ekmek”in ise Türkiye Fırıncılar Federasyonu’nun internet sitesinden ihale tarihinden sonraki bir tarih olan 04.10.2015 tarihinde alınmış fiyat listesi üzerinden açıklandığı görülmüştür.
Ana çiğ girdi maliyetlerini açıklamak için kullanılan yöntemlerden Ankara Ticaret Borsası’nın ihale tarihinden (27.07.2015) önceki bir tarih aralığı olan 01.01.2015-30.04.2015 tarihleri arasında geçerli fiyat listesindeki birim fiyatların ortalamaları üzerinden yapmış olduğu açıklamaların, “ekmek”in Türkiye Fırıncılar Federasyonu’nun internet sitesinden ihale tarihinden sonraki bir tarih olan 04.10.2015 tarihinde çıktısı alınmış fiyat listesindeki Gaziantep ilinde ihale tarihinden önceki bir tarih olan 23.09 2014 tarihinde karar verilen birim fiyatı ile açıklanmasının ve ana çiğ girdilerden “şeker”in Türkiye Şeker Fabrikaları A.Ş.nin internet sitesinden ihale tarihinden sonraki bir tarih olan 04.10.2015 tarihinde çıktısı alınmış fiyat listesinde yer alan ihale tarihinden önceki dönemi de kapsayan 2015 yılına ait fiyatlar üzerinden açıklanmasının mevzuata uygun olduğu değerlendirilmiştir. Ayrıca, “(Ana Çiğ Girdi Maliyeti+İşçilik Maliyeti)/Toplam Teklif Tutarı” oranının da 0,9011 olduğu görülmüş olup, Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.2.6’ncı maddesine uygun olduğu görülmüştür. Bu bakımdan, Harun Aslan-Asum Yemek’in aşırı düşük teklif açıklamasının yerinde olduğu sonucuna varılmıştır. Bu sebeple, başvuru sahibinin iddiası yerinde bulunmamıştır.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikâyet başvurusunun reddine,
Oyçokluğu ile karar verildi.
Mahmut GÜRSES
Başkan
Kazım ÖZKAN
II. Başkan
Ali Kemal AKKOÇ
Kurul Üyesi
Mehmet Zeki ADLI
Kurul Üyesi
Hasan KOCAGÖZ
Kurul Üyesi
Hamdi GÜLEÇ
Kurul Üyesi
Dr. Mehmet AKSOY
Kurul Üyesi
KARŞI OY
Başvuru sahibinin itirazen şikayet başvuru dilekçesindeki iddiaları kapsamında Kurul çoğunluğunca “İtirazen şikayet başvurusunun reddine” karar verilmiştir.
Başvuru sahibinin iddialarının İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmeliğin 18’inci maddesi yönünden Kurul kararına dayanak teşkil eden esas inceleme raporu ve eki belgeler üzerinde yapılan inceleme sonucunda;
Şehitkamil Kaymakamlığı İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü tarafından gerçekleştirilen “Şehitkamil İlçe Milli Eğitim Müdürlüğüne Bağlı Taşımalı Eğitim Kapsamındaki İlk ve Ortaokul Öğrencilerine Bir Öğün Öğle Yemeği Verilmesi Hizmet Alımı” ihalesine ilişkin yaklaşık maliyetin Bakanlıkça belirlenen fiyat esas alınarak toplam 877.090,50 TL olarak hesaplandığı,
Bahse konu ihalede 10 adet ihale dokümanı satın alındığı, 27.07.2015 tarihinde gerçekleştirilen ihaleye 7 istekli tarafından teklif verildiği,
İhalede tekliflerin denetimine ilişkin idarece yapılan inceleme uyarınca, altı teklifin de geçerli teklif olarak kabul edildiği,
İsteklinin Adı
Teklif Bedeli (TL)
Harun Aslan/Asum Yemek
668.943,00
Cingife Yemek Gıda Taşıma İnşaat San. ve Tic. Ltd. Şti.
673.823,70
Çelikkan Yemek Pazarlama San. ve Tic. Ltd. Şti.
674.685,00
Nihat Satıcı Turizm İnşaat Gıda Nak. İth. İhrc. San. ve Tic. Ltd. Şti. - İnceler Marketçilik Gıda Nakliyat San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı
674.685,00
Yay Et Gıda Inş Giyim Tem. Nak. Ith. Ihr. San. Tic. Ltd. Şti.
674.817,51
Kristal Yemek Fab. Gıda İnş. Taş. Temz. San. Tic. Ltd. Şti.
675.789,23
Temaktürk İnşaat Turizm Taahhüt A.Ş.
855.558,00
Şeklinde verildiği,
19.08.2015 tarihli ihale komisyon kararında teklifi sınır değerin altında kalan ve aşırı düşük teklif açıklaması istenen iki istekliden biri olan Harun Aslan-Asum Yemek’in aşırı düşük teklif açıklaması yeterli görülerek ekonomik açıdan en avantajlı birinci teklif sahibi olarak belirlendiği ve teklifi sınır değerin altında kalan ve aşırı düşük teklif açıklaması istenen bir diğer istekli olan Cingife Yemek Gıda Taşıma İnşaat San. ve Tic. Ltd. Şti.’nin aşırı düşük teklif açıklaması yeterli görülmeyerek değerlendirme dışı bırakıldığı, daha sonra Çelikkan Yemek Pazarlama San. ve Tic. Ltd. Şti.’nin yapmış olduğu itirazen şikâyet başvurusu üzerine alınan 16.09.2015 tarihli ve 2015/UH.II-2543 sayılı Kamu İhale Kurulu kararı ile düzeltici işlem tesis edildiği, düzeltici işlem kararına göre “…idare tarafından Teknik Şartname’de gramajları düzenlenen yemekler arasından menüye uygun yemekler seçilerek asgari iki haftalık örnek menü hazırlanarak, teklifi aşırı düşük teklif olarak belirlenen isteklilerden (Harun Aslan ve Cingife Yemek Gıda Taşıma İnşaat San. ve Tic. Ltd. Şti.) yeniden aşırı düşük teklif açıklaması istenerek ihale sürecine devam edilmesi…” gerektiğine karar verildiği, bahse konu karar üzerine sınır değerin altında teklif veren Harun Aslan-Asum Yemek ve Cingife Yemek Gıda Taşıma İnşaat San. ve Tic. Ltd. Şti.’den tekrar savunma istendiği, 09.10.2015 tarihli ihale komisyon kararıyla Harun Aslan-Asum Yemek’in aşırı düşük savunması uygun bulunarak ihalenin üzerinde bırakıldığı, Cingife Yemek Gıda Taşıma İnşaat San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından aşırı düşük savunması verilmediğinden teklifinin değerlendirme dışı bırakıldığı, Çelikkan Yemek Pazarlama San. ve Tic. Ltd. Şti.’nin de ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak belirlendiği,
Anlaşılmıştır.
4734 sayılı Kanunun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38 inci maddesinde;
“İhale komisyonu verilen teklifleri (Değişik: 6/2/2014-6518/47 md.) değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.
İhale komisyonu;
a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,
c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,
(Değişik: 6/2/2014-6518/47 md.) gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.
(Ek fıkra: 20/11/2008-5812/12 md.; Değişik fıkra: 6/2/2014-6518/47 md.) Kurum, ihale konusu işin türü, niteliği ve yaklaşık maliyeti ile ihale edilme usulüne göre aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi amacıyla sınır değerler ve sorgulama kriterleri belirlemeye, ihalenin bu maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin sonuçlandırılabilmesine, ayrıca yaklaşık maliyeti 8 inci maddede öngörülen eşik değerlerin yarısına kadar olan hizmet alımları ile yapım işleri ihalelerinde sınır değerin altında olan tekliflerin bu maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin reddedilmesine ilişkin düzenlemeler yapmaya yetkilidir. İhale komisyonu bu maddenin uygulanmasında Kurum tarafından yapılan düzenlemeleri esas alır.” hükmü yer almaktadır.
Bahse konu madde hükmünden, ihalede aşırı düşük sorgulama yapılacağının ihale dokümanında düzenmiş haline göre, ihale komisyonunun, yaptığı değerlendirme neticesinde geçerli olduğunu tespit ettiği tekliflerden, ihaleye verilen diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olan isteklileri tespit edeceği ve tespit edilen bu teklifleri reddetmeden önce yine madde metninde belirtilen usul doğrultusunda sorgulamaya tabi tutacağı anlaşılmaktadır.
Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde, aşırı düşük teklif sorgulamasının Kamu İhale Genel Tebliğinin “teklif fiyata dahil masraflar” ve “aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesini” düzenleyen maddeleri ile idari şartnamenin “teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı maddesindeki düzenlemelerin esas alınarak yapılması gerekmektedir. Bu ihalelerde, aşırı düşük teklif sorgulaması sonucunda belgelere dayalı yazılı açıklama yapmayan veya ihale komisyonunca açıklamaları yetersiz bulunan isteklilerin teklifleri ile teklif edilmesi gereken asgari işçilik maliyetini karşılamayan teklifler gerekçesi belirtilmek suretiyle reddedilecektir. İhale konusu hizmetin maliyet unsurlarının, personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımlarında olduğu gibi önceden belirlenen nitelikte olmadığı görülmektedir. Bu durumda, ihale dokümanında belirtilen şartlara uygun olarak hizmetin ifası için her isteklinin basiretli tacir olma yükümlülüğü gereğince kendi organizasyon yapısı, kullanacağı makine ekipmanın özellikleri, malzeme teminindeki kendine özgü koşulları vb. unsurları dikkate alarak teklif fiyatını belirlemesi gerekmektedir.
Ayrıca, malzeme dahil yemek alım hizmetlerinde yemek bileşenlerini oluşturan girdilerin önemli bir kısmı yerel, mevsimsel ve iklim özelliklerine göre farklılıklar göstermekte, bir çok girdi müstahsilden doğrudan temin edilebilmektedir. Özellikle sebze meyve gibi girdilerin piyasa koşulları sebebiyle muhasebeleştirilmesinde karşılaşılan güçlüklerin aşırı düşük teklif sorgulamasında ispat için aranılan belgelere yansıtılmasında isteklilerin önünde önemli bir engel teşkil edeceğinden, şikayete konu ihalede, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanması ve kaynakların verimli kullanılmasından sorumlu olan idarenin, ihalede aşırı düşük teklif açıklaması isteyerek ihalenin sonuçlandırılması yönünde tesis etmiş olduğu işlemlerde mevzuata uyarlık bulunmadığı,
İhale konusu işin personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı işi olmadığı, yaklaşık maliyetin büyük çoğunlukla yemek giderinden oluştuğu ihalede verilen tekliflerin hepsi yaklaşık maliyetin altında olmakla birlikte yaklaşık maliyete ve birbirlerine göre yakın olduğu ve en düşük teklifin bile diğer tekliflere göre aşırı düşük olarak değerlendirilemeyeceği anlaşıldığından, idarece yemek kalemlerinde aşırı düşük teklif sorgulaması yapılarak ihalenin karara bağlanması yönünde gerçekleştirilen idari işlemlerin mevzuata uygun olmadığı,
Değerlendirilmiştir.
Açıklanan nedenlerle; başvuru sahibinin iddiaları kapsamında yapılan incelemeye göre, ihalenin yemek alımı kalemlerinde aşırı düşük teklif sorgulaması yapılarak ihalenin sonuçlandırılmasına yönelik idarece gerçekleştirilen idari işlemlerin yerinde olmadığı yönündeki düşüncem ile, Kurul çoğunluğunca verilen karara katılmıyorum.
Ali Kemal AKKOÇ
Kurul Üyesi
