Toplantı No : 2015/015
Gündem No : 7
Karar Tarihi : 25.02.2015
Karar No : 2015/UH.I-629
Şikayetçi:
Doyaş Yemek Gıda Ve Servis Hizm. San. Tic. A.Ş.
İhaleyi Yapan Daire:
Yetiştirme Yurdu-Halkalı Aile Ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Müsteşarlık
Başvuru Tarih ve Sayısı:
02.01.2015 / 31
Başvuruya Konu İhale:
2014/139781 İhale Kayıt Numaralı "Yüklenici Firmanın Mutfağında Yemek Pişirme Yoluyla Mamul Yemek Alımı Dağıtımı Ve Servis Hizmetleri (İçme Suyu Dahil)" İhalesi
Kurumca Yapılan İnceleme ve Değerlendirme:
Karar:
TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER:
Başkan: Mahmut GÜRSES
Üyeler: II. Başkan Kazım ÖZKAN, Ahmet ÖZBAKIR, Hasan KOCAGÖZ, Hamdi GÜLEÇ, Mehmet AKSOY
BAŞVURU SAHİBİ:
Doyaş Yemek Gıda ve Servis Hizm. San. Tic. A.Ş.,
Rüzgarlıbahçe Mah. Şehit Necati Özgel Sokak No:1 Kat:3 Ata İş Merkezi Beykoz/İSTANBUL
İHALEYİ YAPAN İDARE:
Halkalı Yetiştirme Yurdu Müdürlüğü,
Halkalı Merkez Mah. Koru Cad. No:12 34303 Küçükçekmece/İSTANBUL
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2014/139781 İhale Kayıt Numaralı “Yüklenici Firmanın Mutfağında Yemek Pişirme Yoluyla Mamul Yemek Alımı Dağıtımı ve Servis Hizmetleri (İçme Suyu Dahil)” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
Halkalı Yetiştirme Yurdu Müdürlüğü tarafından 03.12.2014 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Yüklenici Firmanın Mutfağında Yemek Pişirme Yoluyla Mamul Yemek Alımı Dağıtımı ve Servis Hizmetleri (İçme Suyu Dahil)” ihalesine ilişkin olarak Doyaş Yemek Gıda ve Servis Hizm. San. Tic. A.Ş. nin 19.12.2014 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 23.12.2014 tarihinde tebliğ edilen yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 02.01.2015 tarih ve 31 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 29.12.2014 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2015/6 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, İhale üzerinde bırakılan isteklinin Kamu İhale Genel Tebliği'nin 79'uncu maddesine uygun açıklama yapmadığı zira,
a) Aşırı düşük teklif kapsamında tevsik edici belge olarak sunulan üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin zorunlu hallerde kullanılması şartı getirildiği, ancak ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından bu yöntemin keyfi olarak kullanıldığı bu fiyatların kullanılabilmesi için öncelikle belgeye konu malzemelerin fiyatları için Kamu İhale Genel Tebliği'nin 79.2.2.3. - 79.2.2.4. - 79.2.2.5. - 79.2.2.7'nci maddelerinden birine göre açıklama yapılması gerektiği, bu yöntemlerden herhangi birinden sonuç elde edemediği taktirde üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerini kullanabileceği,
b) İhale üzerinde bırakılan isteklinin aşırı düşük teklif sorgulaması ve cevabı ihale ilan tarihinde yürürlükte bulunan değişiklik yapılmış olan yeni tebliğe göre değil de yürürlükten kalkan eski hükümlere göre yapıldığı, ilgili meslek mensubu tarafından tanzim edilen maliyet tespit tutanağı ve satış tutarı tespit tutanağının Kamu İhale Genel Tebliği’ne uygun olmadığı meslek mensubundan aslı istenerek bunun teyidinin yapılabileceği, incelemeye konu muhasebe döneminin (G. V. Dönemi) eksik olduğu,
c) Kamu İhale Genel Tebliği'nin 79.2.2.7'inci maddesine aykırı olarak çiğ girdi maliyetlerine dayanak olarak yapılan açıklamanın geçerli olabilmesi için isteklinin son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde ihale konusu işte kullanılmasını öngördüğü mal miktarının en az yarısı kadar alım yapmış olması gerekirken bu miktarı sağlamadığı, kullanılan toptancı hâl fiyatlarının 5957 sayılı sebze ve meyveler ile yeterli arz ve talep derinliği bulunan diğer malların ticaretinin düzenlenmesi hakkında kanun uyarınca faaliyet gösteren toptancı hali idaresi tarafından düzenlenmediği ve ilgili malın ihale tarihinden önceki son 12 ayın herhangi bir işlem gününe ait ortalama fiyatı yerine en düşük fiyatlarla açıklama yapıldığı,
d) Üretimi gerçekleştirilen yemek, kahvaltı ve ara öğün menülerinin SHÇEK gıda rasyonlarında ve gıda maddelerinin özellikleri listesinde ifade edilen gramajlar çerçevesinde 13+ yaş grubuna uygun gramaj düzenlenmediği,
e) Her personele İdari Şartname'nin 25.3.1'inci maddesine istinaden 2015 yılı içerisindeki 14,5 saat mesai hesaplanması gerektiği halde bu durumun maliyet açıklamalarında dikkate alınmadığı, personel yemeği ve yol maliyetinin işçilik maliyeti hesabına dahil edilmediği, söz konusu istekliye ait teklifin mevzuata uygun olmadığı ve değerlendirme dışı bırakılması gerektiği iddialarına yer verilmiştir.
A) Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.
İdari Şartname’nin 2/a maddesinden işin adı “Yüklenici Firmanın Mutfağında Yemek Pişirme Yoluyla Mamul Yemek Alımı Dağıtımı ve Servis Hizmetleri (İçme Suyu Dahil)” olduğu anlaşılmıştır.
Söz konusu ihalenin kesinleşen komisyon kararı incelendiğinde 7 adet doküman satın alındığı 5 adet teklif sunulduğu, iki isteklinin teklifine aşırı düşük teklif sorgulaması yapıldığı ve her iki isteklinin de açıklamaları uygun bulunduğundan en avantajlı teklif sahibi olarak Eşref Ünen, ikinci en avantajlı teklif sahibi olarak ise Doyaş Yemek Gıda ve Servis Hiz. San. Tic. A.Ş.nin belirlendiği anlaşılmıştır.
İdari Şartname’nin “Teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinin “25.1. Sözleşmenin uygulanması sırasında ilgili mevzuat gereğince yapılacak ulaşım, sigorta, vergi, resim ve harç giderleri ile 4 (dört) Servis elemanın ücret ve her türlü giderleri ve İçme Suyu giderleri isteklilerce teklif edilecek fiyata dâhildir. Ayrıca Yüklenici firma servis sunumunu yaparken Kuruluşun hizmet akışını aksatmaması için gerekli tedbirleri almakla yükümlüdür.
25.2. 25.1. maddesinde yer alan gider kalemlerinde artış olması ya da benzeri yeni gider kalemlerinin oluşması hallerinde, teklif edilen fiyatın bu tür artış ya da farkları karşılayacak payı içerdiği kabul edilir. Yüklenici, bu artış ve farkları ileri sürerek herhangi bir hak talebinde bulunamaz.
25.3. Teklif fiyata dahil olan diğer giderler aşağıda belirtilmiştir:
25.3.1.
Aşağıda yer alan ve Gıda Rasyonundaki gramajlara göre oluşturulacak yemek maliyetleri üzerinden -1- adet sabah kahvaltısı; -2- adet ara öğün; -1- adet öğle yemeği, -1- adet akşam yemeği olmak üzere toplam; 25.550 (Yirmibeşbinbeşyüzelli) adet sabah kahvaltısı; 48.910 (Kırksekizbindokuzyüzon) adet ara öğün 57.496 (Elliyedibindörtyüzdoksanaltı) adet ana öğün yemek teklif fiyata dahildir.
25.3.1.
Aşağıda yer alan ve Gıda Rasyonundaki gramajlara göre oluşturulacak yemek maliyetleri üzerinden -1- adet sabah kahvaltısı; -2- adet ara öğün; -1- adet öğle yemeği, -1- adet akşam yemeği olmak üzere toplam; 25.550 (Yirmibeşbinbeşyüzelli) adet sabah kahvaltısı; 48.910 (Kırksekizbindokuzyüzon) adet ara öğün 57.496 (Elliyedibindörtyüzdoksanaltı) adet ana öğün yemek teklif fiyata dahildir.
Aşağıda yer alan yemek menüleri örnek olarak verilmiştir.
1.Gün:
Sabah Kahvaltısı
Çay, Siyah Zeytin, Beyaz Peynir, Yumurta, Kahvaltılık, Tereyağ–Açık Bal, Ekmek
1. Ara Öğün
Kek, Gazlı Meyveli İçecekler (Şişe)
2. Ara Öğün
Poğaça Çeşitleri, Hazır Meyve Suyu (kutu)
Öğle Yemeği
Yayla Çorba, Bahçevan Kebap (Yaz) Zeytinyağlı Taze Fasulye, Baklava, Ekmek, Paket Ayran
Akşam Yemeği
Mercimek Çorba, Etli Nohut, Şehriyeli Pirinç Pilavı, Cacık, Ekmek
2. Gün:
Sabah Kahvaltısı
Hazır Meyve Suyu (Açık), Yeşil Zeytin, Kaşar Peyniri, Omlet, Domates, Ekmek
1.Ara Öğün
Bisküvi Çeşitleri, Bitkisel Çaylar
2. Ara Öğün
Tuzlu Krakerler , Çay
Öğle Yemeği
Ezogelin Çorba Fırın Köfte Şehriyeli Pirinç Pilavı Sütlaç Ekmek
Akşam Yemeği
Domates (Şafak) Çorbası, Biber Dolması, Kıymalı Yufka Böreği, Ayva Komposto, Ekmek
3.Gün:
Sabah Kahvaltısı
Bitkisel Çaylar, Yeşil Zeytin, Tulum Peyniri, Salam, Kahvaltılık Tereyağ –Paket Reçel, Ekmek
1. Ara Öğün
Hamburger Köfte, Kola (Kutu)
2. Ara Öğün
Kek, Hazır Meyve Suyu (kutu)
Öğle Yemeği
Düğün Çorbası, Çiftlik Köfte, Zeytinyağlı Pırasa, Yoğurt, Ekmek
Akşam Yemeği
Terbiyeli Şehriye Çorbası, Kıymalı Pırasa, Talaş Böreği, Meyve, Ekmek
4.Gün:
Sabah Kahvaltısı
Çay, Siyah Zeytin, Çökelek (Lor) Peyniri, Patates Kızartma, Tahin-Pekmez, Ekmek
1.Ara Öğün
Kurabiye Çeşitleri, Hazır Meyve Suyu (Açık)
2. Ara Öğün
Sup, Hazır Meyve Suyu (Kutu)
Öğle Yemeği
Sebze Çorba (Kış), Haşlama Tavuk, Peynirli Makarna, Muhallebi, Ekmek
Akşam Yemeği
Un Çorbası, Kadınbudu Köfte, Karışık Kızartma (Yaz), Kadayıf, Ekmek, Gazoz
5.Gün:
Sabah Kahvaltısı
Hazır Meyve Suyu (Kutu), Siyah Zeytin, Açık Çokokrem, Sucuk, Ekmek
1.Ara Öğün
Tuzlu Krakerler, Bitkisel Çaylar
2. Ara Öğün
Meyve, Paket Süt
Öğle Yemeği
Kırmızı Mercimek Çorba, Patlıcan Musakka, Soslu Makarna, Aşure, Ekmek
Akşam Yemeği
Düğün Çorbası, Et Döner, Nohutlu Bulgur Pilavı, Çoban Salata, Ekmek
6.Gün:
Sabah Kahvaltısı
Paket Süt, Beyaz Peynir, Salam, Salatalık, Kahvaltılık Tereyağ-Açık Bal, Ekmek
1.Ara Öğün
Kısır, Çay
2. Ara Öğün
Poğaça, Hazır Meyve Suyu (Açık)
Öğle Yemeği
Un Çorbası, Etli Kuru Fasulye, Domatesli Pirinç Pilavı, Kabak Tatlısı, Ekmek
Akşam Yemeği
Yayla Çorba, Yaz Türlüsü, Karnabahar Graten, Şekerpare, Ekmek
7.Gün:
Sabah Kahvaltısı
Çay, Yeşil Zeytin, Tulum Peyniri, Yumurta, Sosis, Ekmek
1.Ara Öğün
Sup, Hazır Meyve Suyu (Kutu)
2. Ara Öğün
Çeşitli Gofretler, Bitkisel Çaylar
Öğle Yemeği
Ezogelin Çorba, Yumurtalı Ispanak, Peynirli Milföy Börek, Elma Komposto, Ekmek
Akşam Yemeği
Domates (Şafak) Çorba, Haşlama Tavuk, Özbek Pilavı, Çoban Salata, Ekmek Hazır Meyve Suyu (Kutu)
8.Gün:
Sabah Kahvaltısı
Çay, Siyah Zeytin, Tuzsuz Peynir, Yumurta, Kahvaltılık Tereyağ –Paket Reçel, Ekmek
1.Ara Öğün
Poğaça Çeşitleri, Çay
2. Ara Öğün
Meyve, Paket Süt
Öğle Yemeği
Düğün Çorba, Tavuk Yahni, Şehriyeli Pirinç Pilavı, Çoban Salata, Ekmek, Paket Ayran
Akşam Yemeği
Mercimek Çorba, Etli Kuru Fasulye, Şehriyeli Pirinç Pilavı, Cacık, Ekmek
9.Gün:
Sabah Kahvaltısı
Paket Süt, Yeşil Zeytin, Kaşar Peyniri, Omlet, Domates, Ekmek
1.Ara Öğün
Kısır, Çay
2. Ara Öğün
Tuzlu Krakerler, Bitkisel Çaylar
Öğle Yemeği
Ezogelin Çorba, Dalyan Köfte, Soslu Makarna, Sütlaç, Ekmek
Akşam Yemeği
Domates (Şafak) Çorbası, Etli Taze Fasulye, Peynirli Tepsi Böreği, Elma Komposto, Ekmek
10.Gün:
Sabah Kahvaltısı
Bitkisel Çaylar, Siyah Zeytin, Tulum Peyniri, Kahvaltılık Tereyağ –Paket Reçel, Ekmek
1.Ara Öğün
Hamburger Köfte, Kola (Kutu)
2. Ara Öğün
Çeşitli Gofretler, Paket Süt
Öğle Yemeği
Düğün Çorbası, Ekşili Köfte, Fırın Makarna, Yoğurt, Ekmek
Akşam Yemeği
Terbiyeli Şehriye Çorbası, Kıymalı Patates, Peynirli Tepsi Böreği, Meyve, Ekmek
11.Gün:
Sabah Kahvaltısı
Çay, Siyah Zeytin, Çökelek (Lor) Peyniri, Patates Kızartma, Açık Çokokrem, Ekmek
1.Ara Öğün
Meyve, Paket Süt
2.Ara Öğün
Bisküvi Çeşitleri, Hazır Meyve Suyu (Açık)
Öğle Yemeği
Sebze Çorba (Kış), Tavuk Yahni, Peynirli Makarna, Muhallebi, Ekmek
Akşam Yemeği
Un Çorbası, Yaz Türlüsü, Talaş Böreği, Şekerpare, Ekmek, Gazoz
12.Gün:
Sabah Kahvaltısı
Paket Süt, Siyah Zeytin, Açık Çokokrem, Sucuk, Ekmek
1.Ara Öğün
Hazır Kek, Bitkisel Çaylar
2. Ara Öğün
Tuzlu Krakerler, Bitkisel Çaylar
Öğle Yemeği
Kırmızı Mercimek Çorba, Patlıcan Musakka, Soslu Makarna, Kabak Tatlısı, Ekmek
Akşam Yemeği
Düğün Çorbası, Sebzeli Köfte, Mercimekli Bulgur Pilavı, Marul Salata, Ekmek
13.Gün:
Sabah Kahvaltısı
Paket Süt, Beyaz Peynir, Salam, Salatalık, Kahvaltılık Tereyağ-Açık Bal, Ekmek
1.Ara Öğün
Sosis Ekmek, Ayran
2. Ara Öğün
Kısır, Çay
Öğle Yemeği
Un Çorbası, Kıymalı Ispanak, Patlıcanlı Pilav, Havuç Salata, Ekmek
Akşam Yemeği
Yayla Çorba, Çoban Kavurma, Özbek Pilavı, Şekerpare, Ekmek
14.Gün:
Sabah Kahvaltısı
Çay, Yeşil Zeytin, Tulum Peyniri, Yumurta, Sosis, Ekmek
1.Ara Öğün
Sup, Hazır Meyve Suyu (Kutu)
2. Ara Öğün
Hamburger Köfte, Kola (Kutu)
Öğle Yemeği
Ezogelin Çorba, Patlıcan Kebabı, Domatesli Pirinç Pilavı, Elma Komposto, Ekmek
Akşam Yemeği
Domates (Şafak) Çorba, Kıymalı Bezelye, Peynirli Makarna, Havuç Salata, Ekmek
25.4. Sözleşme konusu işin bedelinin ödenmesi aşamasında doğacak Katma Değer Vergisi (KDV), ilgili mevzuatı çerçevesinde İdare tarafından yükleniciye ayrıca ödenir.
25.5. Bu madde boş bırakılmıştır.” düzenlemesine yer verilmiştir.
Ayrıca Teknik Şartname’nin “Yemek çeşitleri ve öğün sayıları” başlıklı (A) bölümünde de öğünler ile iki haftalık örnek menüye yer verildiği görülmüştür.
Birim fiyat teklif cetveli ise
A1
B2
Sıra No
İş Kaleminin Adı ve Kısa Açıklaması 6
Birimi
Miktarı
Teklif Edilen4 Birim Fiyat
Tutarı
1
Sabah Kahvaltısı
Adet
25.550
2
Ara Öğün
Adet
48.910
3
Öğle Yemeği
Adet
30.851
4
Akşam Yemeği
Adet
26.645
TOPLAM TUTAR (K.D.V Hariç)
Şeklinde düzenlenmiştir.
Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı Düşük Teklifler” başlıklı 38’inci maddesinde, “İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.
İhale komisyonu;
a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,
c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.
Kurum, ihale konusu işin türü, niteliği ve yaklaşık maliyeti ile ihale edilme usulüne göre aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi amacıyla sınır değerler ve sorgulama kriterleri belirlemeye, ihalenin bu maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin sonuçlandırılabilmesine, ayrıca yaklaşık maliyeti 8 inci maddede öngörülen eşik değerlerin yarısına kadar olan hizmet alımları ile yapım işleri ihalelerinde sınır değerin altında olan tekliflerin bu maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin reddedilmesine ilişkin düzenlemeler yapmaya yetkilidir. İhale komisyonu bu maddenin uygulanmasında Kurum tarafından yapılan düzenlemeleri esas alır..” hükmü bulunmaktadır.
Kamu İhale Genel Tebliği’nin Hizmet alımı ihalelerinde sınır değer tespiti ve aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi başlıklı 79’uncu maddesinde “79.1. Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde kar hariç yaklaşık maliyet tutarı; personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımı ihalelerinde ise yaklaşık maliyetin 1,30 sayısına bölünmesinden elde edilen tutar sınır değer olarak kabul edilir.
79.2. İhale ilanında ve dokümanında teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden açıklama isteneceği belirtilen hizmet alımı ihalelerinde, aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi aşamasında aşağıdaki düzenlemelere göre işlem tesis edilmesi gerekmektedir.
79.2.1. Aşırı düşük tekliflere yönelik açıklama istenmesine ilişkin yazıda, isteklilerin yapacakları açıklamalara esas olacak önemli teklif bileşenlerinin, bütün istekliler için aynı unsurları içerecek şekilde belirtilmesi zorunludur. Aşırı düşük teklif açıklaması sunulması için isteklilere üç (3) iş gününden az olmamak üzere uygun bir süre verilir.
79.2.2. İstekliler aşırı düşük olarak tespit edilen tekliflerini aşağıdaki yöntemleri kullanarak açıklayabilirler.
79.2.2.1. Üçüncü Kişilerden Alınan Fiyat Teklifleri: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife konu mal veya hizmet için maliyet tespit tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.6) düzenlenecektir. Tutanaklar fiyat teklifinin dayanağı olarak düzenlenecek olup, meslek mensubu tarafından muhafaza edilecek ve fiyat teklifinin ekinde idareye verilmeyecektir. Ancak idare veya Kurum tarafından gerekli görülmesi halinde bu tutanaklar meslek mensubundan istenebilecektir.
Maliyet tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için, fiyat teklifinin mamul/mala ilişkin olması halinde mamul/malın birim fiyatının, tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması; fiyat teklifinin hizmete ilişkin olması halinde ise bu hizmetin birim fiyatının, tutanakta tespit edilen toplam birim maliyetin altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.5) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı maliyet tespit tutanağındaki ortalama/toplam birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.
Satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için teklif edilen birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.6) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.
Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden alınması gerekmekte olup, bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olması zorunlu değildir.
Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de yapılabilir.
79.2.2.2. Kamu Kurum ve Kuruluşları Tarafından Sunulan Mal ve Hizmetlere İlişkin Fiyatlar: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan hizmetlere ilişkin fiyat tarifeleri veya istekliye verilmiş fiyat teklifleri açıklama yöntemi olarak kullanılabilir. Bu usulle yapılmış açıklamanın geçerli olabilmesi için kullanılan fiyatların ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olması zorunludur.
79.2.2.3. Kamu Kurum ve Kuruluşları Tarafından İlan Edilen Fiyatlar: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilan edilmiş fiyat tarifeleri açıklama yöntemi olarak kullanılabilir. Bu usulle yapılmış açıklamanın geçerli olabilmesi için ilan edilen fiyatların ihalenin ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olması zorunludur.
79.2.2.4. Ticaret Borsası Fiyatları: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin 18/5/2004 tarihli ve 5174 sayılı Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Odalar ve Borsalar Kanununun 51 inci maddesinin (c) bendi uyarınca borsa idaresi tarafından düzenlenen ve ilgili malın ihale tarihinden önceki son 12 ayın herhangi bir işlem gününde gerçekleşen ortalama fiyatını gösteren belge ile açıklama yapılabilir.
79.2.2.5. Toptancı Hal Fiyatları: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin 11/3/2010 tarihli ve 5957 sayılı Sebze ve Meyveler ile Yeterli Arz ve Talep Derinliği Bulunan Diğer Malların Ticaretinin Düzenlenmesi Hakkında Kanun uyarınca faaliyet gösteren toptancı hali idaresi tarafından düzenlenen ve ilgili malın ihale tarihinden önceki son 12 ayın herhangi bir işlem gününe ait ortalama fiyatını gösteren belge ile açıklama yapılabilir.
79.2.2.6. Özel veya Münhasır Hak Sahibi Kuruluşların Uyguladığı Fiyatlar: İlgili mevzuatı uyarınca, belirli mal veya hizmetlerin kamuya sunulması konusunda lehine sınırlama bulunan kuruluşların tedarikçisi oldukları mallar veya sunucusu oldukları hizmetler için uyguladıkları fiyatlar ile açıklama yapılabilir.
79.2.2.7. İsteklinin Kendi Ürettiği, Aldığı veya Sattığı Mallara İlişkin Fiyatlar: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin olarak isteklinin kendi ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ait fiyatların kullanılması durumunda, istekliyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre aşırı düşük teklif açıklamasına konu mal için düzenlenen maliyet/satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.7) ile açıklama yapılabilir.
Maliyetler dayanak alınarak yapılan açıklamanın geçerli olabilmesi için teklif edilen birim fiyatın, ilgili tutanakta (Ek-O.7) tespit edilen ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması ve isteklinin son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde ihale konusu işte kullanılmasını öngördüğü mal miktarının en az yarısı kadar alım yapmış olması gerekir.
Satışlar dayanak alınarak yapılan açıklamanın geçerli olabilmesi için teklif edilen birim fiyatın, ilgili tutanakta (Ek-O.7) tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmaması ve malın ticaretinin isteklinin faaliyet alanında olması gerekir.
İsteklinin son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde 4734 sayılı Kanun kapsamındaki idarelere açıklama konusu mala ilişkin satış yapmış ve satılan malın idarece kabul edilmiş olması durumunda, maliyet/satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.7) sunulmasına gerek bulunmayıp sadece söz konusu satışa ilişkin fatura örnekleri veya bu örneklerin noter, YMM, SMMM ya da vergi dairesince onaylı suretleri ile de belgelendirme yapılabilir.
Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de yapılabilir.
79.2.2.8. İsteklinin Ortağı Olduğu Tüzel Kişiye Ait İşletmeden Mal Çekmesiyle Oluşan Emsal Bedel: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin olarak isteklinin ortağı olduğu tüzel kişiye ait işletmeden mal çekmesi veya satın alması durumunda söz konusu malın emsal bedeli ile değerlenmesi gereklidir. Emsal bedelinin tespitinde 4/1/1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanununun ilgili hükümleri esas alınır. Bu durumda, Vergi Usul Kanununa göre hesaplanan emsal bedeli gösteren ve istekliyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından hazırlanarak imzalanan ve kaşelenen beyanın verilmesi yeterlidir. Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de yapılabilir.
79.2.3. Meslek mensubu; üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi üzerindeki beyanın ve emsal bedel beyanı ile Ek-O.5, Ek-O.6 ve Ek-O.7 numaralı tutanaklardaki bilgilerin doğruluğundan sorumludur. Meslek mensubu ibaresinden Yeminli Mali Müşavirler veya Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler anlaşılır”
79.2.4. Ek-O.5, Ek-O.6 ve Ek-O.7 numaralı tutanakların son veya bir önceki geçici vergi beyanname dönemine ilişkin olarak düzenlenmesi zorunludur. Son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminin tespitinde; 4734 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin birinci fıkrasının (a), (d) ve (e) bentlerine göre pazarlık usulü ile yapılan ihalelerde ilk yazılı fiyat tekliflerinin alındığı tarih, diğer ihale usulleri ile yapılan ihalelerde ise ihale tarihi esas alınır.
Örneğin; 11.1.2014 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan ihalede son geçici vergi beyanname dönemi “Ekim-Kasım-Aralık 2013”, 15.7.2014 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan ihalede son geçici vergi beyanname dönemi “Nisan-Mayıs-Haziran 2014” tür.
79.2.5. İşletme hesabına göre defter tutuluyor olması durumunda; yukarıda belirtilen tutanaklar, işletme hesabı defteri ve işletme hesap özeti kayıtlarına göre düzenlenir.
79.2.6. Malzemeli yemek hizmet alımı ihalelerinde aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesinde kullanılmak üzere teknik şartnamede asgari iki haftalık örnek menü düzenlemesi yapılır ve bu menüde yer alan yemeklerin içerikleri ile çiğ girdi miktarları belirtilir.
Bu ihalelerde; teklifi aşırı düşük bulunan istekli öncelikle “ana çiğ girdi”, “işçilik” ve “yardımcı gider” oranlarının belirtildiği Malzemeli Yemek Sunumu Hesap Cetvelini (Ek- H.4) hazırlayarak açıklaması kapsamında sunar. Açıklamanın geçerli kabul edilebilmesi için “(Ana Çiğ Girdi Maliyeti+İşçilik Maliyeti)/Toplam Teklif Tutarı” oranının 0,80’den az ve 0,95’den çok olmaması gerekir. Oran belirtmeyen veya belirttiği oran 0,80’den az veya 0,95’den çok olan isteklilerin teklifleri reddedilir.
Ana çiğ girdi ibaresinden ilgili yemeğin pişirilmesi için gerekli temel girdiler anlaşılır. Bu çerçevede, isteklinin beyan ettiği orana uygun teklif sunması durumunda, yemek pişirilmesi için gerekli enerji giderleri (doğalgaz, LPG gibi), temizlik malzemeleri, su, sigorta giderleri, ilaçlama ve hijyen sağlama giderleri, bakım onarım, amortisman, nakliye, sözleşme giderleri ve genel giderler, portör muayenesi ve tali çiğ girdiler (tuz, baharat, tatlandırıcı vb.) gibi unsurlar “yardımcı girdiler” başlığında değerlendirilir ve bu unsurlar için açıklama sunulması gerekmez.
Örneğin; 1.000 öğün yemek alımı için çıkılan bir ihalede, birim fiyat olarak 5 TL teklif veren bir isteklinin, 5.000 TL olan toplam teklif bedelinin aşırı düşük olarak değerlendirilmesi ve istekli tarafından sunulan Malzemeli Yemek Sunumu Hesap Cetvelinde “(Ana Çiğ Girdi Maliyeti+İşçilik Maliyeti)/Toplam Teklif Tutarı” oranının 0,90 olarak belirtilmesi halinde, teklifin 4.500 TL’sinin ana çiğ girdi ile işçilik toplamını içerdiği kabul edilir ve isteklinin sadece bu kısma ilişkin açıklama yapması gerekir. Teklifin 500 TL’lik kısmının ise yardımcı giderlere ilişkin olduğu kabul edildiğinden, bu kısma ilişkin açıklama yapılması gerekmemektedir.
Malzemeli yemek alımı ihalelerinde, ana çiğ girdi maliyetlerinin tevsiki amacıyla üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri kullanılamaz. Ancak 79.2.2 nci maddede yer alan diğer yöntemlerden herhangi biri ile açıklama yapılmasının fiilen mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda, üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri ile açıklama yapılabilir.
79.3. İdarelerin aşırı düşük teklif tespit ve değerlendirilmesine ilişkin aşağıdaki düzenlemeleri de dikkate almaları gerekmektedir.
79.3.1. Teklifi aşırı düşük olarak tespit edildikten sonra yukarıdaki yöntemlere göre usulüne uygun açıklama yapan isteklilerin teklifleri geçerli kabul edilir. Hayatın olağan akışına veya ticari gereklere aykırılık gibi nedenlerle teklifler reddedilemez.
79.3.2. 79.2.2 nci maddede yer alan yöntemlerden herhangi biri ile açıklama yapılmasının fiilen mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda, istekli tarafından gerekçesi belirtilmek suretiyle, ilgili mevzuatına göre ihale tarihinden önceki son 12 ay içinde düzenlenen açıklamaya elverişli diğer bilgi ve belgeler kullanılarak da açıklama yapılabilir.
79.3.3. Kurumca hazırlanan “İşçilik Hesaplama Modülü” ne (www.ihale.gov.tr) adresinden ulaşılabilecek olup, personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde tekliflerin değerlendirilmesi bağlamında sözleşme ve genel giderler dahil asgari işçilik maliyeti hesabında işçilik hesaplama modülünün kullanılması zorunludur.
79.3.4. Hizmet alım ihalelerinde herhangi bir sigorta giderinin aşırı düşük teklif sorgulamasında önemli bir bileşen olarak kabul edilmesi durumunda, isteklilerce sigorta acentelerinden alınan poliçe, fiyat teklifi veya sözleşmelerin ekine ihale dokümanında yer alan teminat tutarları üzerinden teklif ettikleri sigorta prim tutarlarıyla sigorta hizmetini gerçekleştirebileceklerine ilişkin, ilgili sigorta şirketinin genel müdürlüğünden veya bölge müdürlüğünden alınan teyit yazısının eklenmesi ve bu yazının yetkili kişilerin imzasını taşıması gereklidir.Ancak sigorta şirketlerinin genel müdürlük veya bölge müdürlükleri tarafından imzalanmış poliçe veya fiyat teklifleri için teyit alınması zorunlu değildir. Sigorta giderinin tevsiki için sunulan belgenin işin süresinin tamamını kapsaması gerekmektedir.
79.3.5. Personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımlarına ilişkin yapılan aşırı düşük teklif açıklamasında, sözleşme giderleri ve genel giderlerin % 4 oranında hesaplanması söz konusu olmayacak, sözleşme giderleri ilgili mevzuatına göre hesaplanmak suretiyle açıklama yapılacaktır.” açıklamalarına yer verilmiştir.
4734 sayılı Kanun ve Kamu İhale Genel Tebliği’nin yukarıda aktarılan hükümleri gereğince, İdare tarafından 04.12.2014 tarihinde isteklilere gönderilen aşırı düşük teklif sorgulama yazısında “ Kuruluşumuza ait 2015 Mali Yıl Yüklenici Firmanın Mutfağında Yemek Pişirme Yoluyla Mamul Yemek Alımı Dağıtımı ve Servis Hizmetleri (İçme Suyu Dahil) İhalesinin 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 19’uncu maddesine göre ihalesini yapmak üzere ihale komisyonu 03.12.2014 tarihinde saat 10:30 da toplanmıştır. 7 firma ekap üzerinden ihale dokumanı almış olup ihaleye 5 firma katılmıştır. Firmaların sunmuş oldukları ihaleye katılma ile ilgili ihale İdari Şartnamesi’nin 7’nci maddesinde istenilen belgelerinin tam ve uygun olduğu ihale komisyonu tarafından tespit edilmiştir. İdaremiz bu işle ilgili 533.071.26 TL yaklaşık maliyet tespit etmiş olup, vermiş olduğunuz 387.490,00 TL teklifiniz İdari Şartname’nin 33.2. maddesinin amir hükmü gereğince Kamu İhale Kanunu’nun 38’inci maddesine göre aşırı düşük teklif olarak değerlendirilmiştir. Bu nedenle aşırı düşük teklifinizle alakalı İdari Şartname’nin 25.3.1 maddesinde yer alan ve gıda rasyonundaki gramajlara göre oluşturulacak 14 günlük menü belirlenmiştir. Vermiş olduğunuz bir günlük sabah kahvaltısı 2,00 TL, ara öğün 1,00 TL, öğlen yemeği 5,00 TL, akşam yemeği 5,00 TL fiyatları ile bu işi yapabileceğinize dair belgelerin en geç 3 gün içinde idareye ulaştırmanız hususunu ivedi olarak rica ederim.” şeklinde ifadelere yer verildiği görülmüştür.
Başvuru sahibinin başvuru dilekçesinde yer verilen iddia konuları doğrultusunda ihale üzerinde bırakılan isteklinin açıklaması ekindeki belgeler incelendiğinde,
a) Aşırı düşük teklif kapsamında tevsik edici belge olarak sunulan üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin zorunlu hallerde kullanılması şartı getirildiği, ancak ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından bu yöntemin keyfi olarak kullanıldığı bu fiyatların kullanılabilmesi için öncelikle belgeye konu malzemelerin fiyatları için Kamu İhale Genel Tebliği'nin 79.2.2.3. - 79.2.2.4. - 79.2.2.5. - 79.2.2.7'nci maddelerinden birine göre açıklama yapılması gerektiği, bu yöntemlerden herhangi birinden sonuç elde edemediği taktirde üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerini kullanabileceği iddiasına ilişkin olarak yapılan tespitler aşağıda belirtilmiştir.
İdari Şartname’nin 25’inci maddesinde verilen örnek menüyü esas alarak 14 günlük yemek maliyet tablosunu oluşturduğu, ekinde Tebliğ’in 79.2.6’ncı maddesinde aranan Malzemeli Yemek Sunumu Hesap Cetvelini (Ek-H.4) hazırlayarak sunduğu, söz konusu cetvelde ana çiğ girdi ve işçilik oranının toplamının teklif edilen tutara oranının %82 olduğu (Tebliğe göre bu oranın 0,80-0,95 arasında olması gerektiği) ve bu oranın mevzuata uygun olduğu, devamında örnek menüde bulunan her bir yemeğin malzeme birim miktar, birim fiyat ve toplam maliyetinin analiz edildiği tabloların sunulduğu, örnek menüdeki yemeklere ait çiğ girdi ve malzeme fiyatlarının İstanbul Ticaret Borsası aylık bülteni, Afyonkarahisar Ticaret Borsası aylık bülteni, Su Ürünleri Hali fiyat listesi, meyve-sebze hali fiyat listesi, İstanbul Büyükşehir Belediyesi Yaş Meyve ve Sebze Hali günlük hal fiyatları listesi, Gaziantep Ticaret Borsası, Ordu Ticaret Borsası aylık bülteni, Türkiye Şeker Fabrikaları A.Ş ve bir kısım gıda malzemesinin ise Erpa Gıda Maddeleri İm. Paz. Firmasından alınan fiyat teklifi ile açıklandığı ve işçilik maliyetinin ise yürürlükteki asgari işçilik ücreti ve 14,5 günlük ulusal bayram ve genel tatil günleri baz alınarak İdari Şartname’nin 25’inci maddesinde belirlenen 4 kişi üzerinden hesaplandığı görülmüştür.
Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.2.6’ncı maddesindeki “Ana çiğ girdi ibaresinden ilgili yemeğin pişirilmesi için gerekli temel girdiler anlaşılır. Bu çerçevede, isteklinin beyan ettiği orana uygun teklif sunması durumunda, yemek pişirilmesi için gerekli enerji giderleri (doğalgaz, LPG gibi), temizlik malzemeleri, su, sigorta giderleri, ilaçlama ve hijyen sağlama giderleri, bakım onarım, amortisman, nakliye, sözleşme giderleri ve genel giderler, portör muayenesi ve tali çiğ girdiler (tuz, baharat, tatlandırıcı vb.) gibi unsurlar “yardımcı girdiler” başlığında değerlendirilir ve bu unsurlar için açıklama sunulması gerekmez.” düzenlemesi doğrultusunda anılan isteklinin açıklamalarında örnek menüde adı geçen yemek çeşitlerinde kullanılacak yemeğin pişirilmesindeki ana girdilerden olan meyve-sebze, et, tavuk, şeker, kuru bakliyat, peynir, salam, sosis, vb. gıda malzemeleri ile ilgili olarak çoğunlukla Ticaret Borsası ve Hal fiyatları kullanılmış olmakla beraber, söz konusu fiyatların kullanılmadığı ve yine ana girdi olarak kabul edilmesi gerektiği düşünülen piknik reçel, piknik bal, yufka, poşetli ekmek, salça, süt, meyve suyu, su, turşu, bisküvi, kraker, çay vb. gıda malzemeleri ile ilgili olarak da bir adet fiyat teklifi ile açıklama yapıldığı anlaşılmıştır.
Ancak anılan Tebliğ’in 79.2.6’ncı maddesinin beşinci fıkrasında düzenlenen fiyat teklifi ile açıklama yapılması hususunun aynı Tebliğin 79.2.2’nci maddesinde yer alan diğer yöntemlerden herhangi biri ile açıklama yapılmasının fiilen mümkün olmadığının anlaşılması koşuluna bağlandığı, buna karşılık ihale üzerinde bırakılan isteklinin açıklama belgeleri arasında, fiyat teklifinin sunulmasına gerekçe olabilecek ve diğer yöntemlerden(kamu kurum ve kuruluşlarının fiyatları, Ticaret Borsası Hal fiyatları vb.) herhangi biri ile açıklama yapılmasının fiilen mümkün olmadığını ortaya koyacak herhangi bir açıklama veya tevsik edici bir belgeye yer verilmediği tespit edilmiştir.
Dolayısıyla Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.2.6’ncı maddesindeki açıklama uyarınca malzemeli yemek alımı ihalelerinde, ana çiğ girdi maliyetlerinin tevsiki amacıyla üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin kullanılamayacağı anlaşılmış olup, ihale üzerinde bırakılan isteklinin herhangi bir açıklık getirmeden fiyat teklifi ile yaptığı açıklamanın mevzuata uygun olmadığı sonucuna varılmıştır.
b) İhale üzerinde bırakılan isteklinin aşırı düşük teklif sorgulaması ve cevabı ihale ilan tarihinde yürürlükte bulunan değişiklik yapılmış olan yeni tebliğe göre değil de yürürlükten kalkan eski hükümlere göre yapıldığı, ilgili meslek mensubu tarafından tanzim edilen maliyet tespit tutanağı ve satış tutarı tespit tutanağının Kamu İhale Genel Tebliği’ne uygun olmadığı meslek mensubundan aslı istenerek bunun teyidinin yapılabileceği, incelemeye konu muhasebe döneminin (G.V. dönemi) eksik olduğu iddiasına ilişkin olarak yapılan tespitler aşağıda belirtilmiştir.
İdarece teklifi aşırı düşük olarak görülen iki istekliye gönderilen aşırı düşük teklif açıklama yazısında gıda rasyonundaki gramajlara göre İdari Şartname’nin 25.3.1’inci maddesinde belirlenen 14 günlük menü uyarınca öğün başına verilen teklif fiyatları ile bu işin yapılabileceğine dair belgelerin en geç 3 gün içinde gönderilmesi gerektiği belirtilmiş olup, ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından da ihale ilan tarihi itibariyle yürürlüğe giren Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.2.6’ncı maddesindeki Malzemeli Yemek Sunumu Hesap Cetveli (Ek- H.4) ile örnek menüde bulunan her bir yemeğin malzeme birim miktar, birim fiyat ve toplam maliyetinin analiz edildiği tabloların sunulduğu anlaşılmıştır.
İdarenin Tebliğin 79.2.6’ncı maddesindeki malzemeli yemek hizmet alımı ihalelerinde aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesinde kullanılmak üzere asgari iki haftalık örnek menü düzenlemesi yapılması ve bu menüde yer alan yemeklerin içerikleri ile çiğ girdi miktarlarının belirtilmesi kuralına uygun olarak yemek menüsü belirlediği ve ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından da bu doğrultuda açıklama yapıldığı görüldüğünden başvuru sahibinin ihale üzerinde bırakılan isteklinin aşırı düşük teklif sorgulaması ve cevabı ihale ilan tarihinde yürürlükte bulunan değişiklik yapılmış olan yeni tebliğe göre değil de yürürlükten kalkan eski hükümlere göre yapıldığı yönündeki iddiası yerinde bulunmamıştır.
Diğer taraftan ihale üzerinde bırakılan isteklinin açıklama belgelerinin incelenmesinde Tebliğin 79.2.2.1’inci maddesindeki “..Tutanaklar fiyat teklifinin dayanağı olarak düzenlenecek olup, meslek mensubu tarafından muhafaza edilecek ve fiyat teklifinin ekinde idareye verilmeyecektir.” açıklama doğrultusunda maliyet tespit tutanağı veya satış tutarı tespit tutanağının sunulmadığı ve fiyat teklifinin ekinde sunulmasına da gerek bulunmadığından, başvuru sahibinin iddiasının değerlendirilebilmesi açısından fiyat teklifini imzalayan meslek mensubundan anılan fiyat teklifinin dayanağı olarak düzenlenmesi gereken maliyet tespit tutanağı veya satış tutarı tespit tutanağı 21.02.2015 tarih ve 1742 sayılı yazı ile istenilmiş olup, söz konusu tutanak meslek mensubunun 09.02.2015 tarihinde Kurum kayıtlarına alınan yazısı ekinde gönderiliştir.
Gönderilen maliyet/satış tutarı tespit tutanağı başlıklı belgenin incelenmesinde muhasebe döneminin 2014 yılı (7-9) dönemi olarak gösterildiği ve fiyat teklifindeki ibareye uygun olarak gıda maddelerinin satışlar üzerinden ağırlıklı ortalama birim satış tutarlarının belirtildiği anlaşıldığından, başvuru sahibinin ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından sunulan söz konusu tutanakların Kamu İhale Genel Tebliği’ne aykırı olduğu ve muhasebe döneminin eksik bulunduğu yönündeki iddiasının yerinde olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
c) Kamu İhale Genel Tebliği'nin 79.2.2.7'inci maddesine aykırı olarak çiğ girdi maliyetlerine dayanak olarak yapılan açıklamanın geçerli olabilmesi için isteklinin son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde ihale konusu işte kullanılmasını öngördüğü mal miktarının en az yarısı kadar alım yapmış olması gerekirken bu miktarı sağlamadığı, kullanılan toptancı hâl fiyatlarının 5957 sayılı sebze ve meyveler ile yeterli arz ve talep derinliği bulunan diğer malların ticaretinin düzenlenmesi hakkında kanun uyarınca faaliyet gösteren toptancı hali idaresi tarafından düzenlenmediği ve ilgili malın ihale tarihinden önceki son 12 ayın herhangi bir işlem gününe ait ortalama fiyatı yerine en düşük fiyatlarla açıklama yapıldığı iddiasına ilişkin olarak yapılan tespitler aşağıda belirtilmiştir.
İhale üzerinde bırakılan isteklinin sunmuş olduğu fiyat teklifinin Tebliğin 79.2.2.1’inci maddesi uyarınca üçüncü kişilerden alınmış bir teklif olduğu, Erpa Gıda Malz. İmlt. Paz. Firması tarafından ÜN-AŞ Yem. Tes.- Eşref Ünen firması adına düzenlendiği, söz konusu belgenin üzerinde Tebliğin anılan maddesinde satış tutarı tespit tutanağının dayanak alınması halinde yer alması gerektiği düzenlenen “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin bulunduğu ve meslek mensubunun TÜRMOB kaşesinin yer aldığı ve belgenin şekil itibariyle mevzuata uygun olduğu sonucuna varılmış olmasının yanı sıra yine başvuru sahibi tarafından iddia edilen Tebliğin 79.2.2.7.’nci maddesindeki “isteklinin son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde ihale konusu işte kullanılmasını öngördüğü mal miktarının en az yarısı kadar alım yapmış olması” şartının ise isteklinin kendi ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ilişkin fiyatların kullanılması durumunda geçerli olduğu, ancak ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından açıklamanın kendi ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ilişkin fiyatlara dayandırılmadığı, üçüncü kişiden alınmış bir fiyat teklif ile açıklama yapıldığı anlaşıldığından bu şartın aranmasına da gerek bulunmadığı tespit edilmiştir.
Bu itibarla başvuru sahibinin bu yöndeki iddiasının yerinde olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
Öte yandan yine başvuru sahibi tarafından kullanılan toptancı hâl fiyatlarının 5957 sayılı “Sebze ve Meyve ile Yeterli Arz ve Talep Derinliği Bulunan Diğer Malların Ticaretinin Düzenlenmesi Hakkında Kanun” uyarınca faaliyet gösteren toptancı hali idaresi tarafından düzenlenmediği ve ilgili malın ihale tarihinden önceki son 12 ayın herhangi bir işlem gününe ait ortalama fiyatı yerine en düşük fiyatlarla açıklama yapıldığı iddiasının yerinde olmadığı düşünülmektedir.
Zira ihale üzerinde bırakılan isteklinin açıklamalarında İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin son 12 ay içerisindeki bir işlem gününe ait hal fiyatlarının ortalama fiyatları hesaplanmak suretiyle teklif maliyetlerinin oluşturulduğu tespit edilmiş olup, başvuru sahibinin en düşük fiyatlarla açıklama yapıldığı yönündeki iddiasının uygun olmadığı anlaşılmıştır.
Ayrıca 5957 sayılı “Sebze ve Meyve ile Yeterli Arz ve Talep Derinliği Bulunan Diğer Malların Ticaretinin Düzenlenmesi Hakkında Kanun” un “Tanımlar” başlıklı 2’nci maddesinde “(1) Bu kanunun uygulanmasında ..(b) Belediye 10/7/2004 tarihli ve 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu ile 3/7/2005 tarihli ve 5393 sayılı Belediye Kanununa tabi belediyeleri, (c) Belediye toptancı hali: Belediyelerce kurulan toptancı hallerini …ifade eder.” hükmüne,
Yine anılan Kanunun “Toptancı Hallerinin Kurulması ve kapatılması” başlıklı 3’üncü maddesinde “(1) Toptancı halleri; imar planlarında belirlenmiş alanlarda, halin sınıfına, büyüklüğüne ve işlem hacmine göre yönetmelikle belirlenen müzayede, depolama, tasnifleme ve ambalajlama tesisleri ile laboratuvar ve soğuk hava deposu gibi diğer asgarî koşulları taşıyan projeler çerçevesinde gerçek veya tüzel kişiler ile belediye sınırları içinde belediyeler, büyükşehir belediye sınırları içinde büyükşehir belediyeleri tarafından kurulur. Gerçek veya tüzel kişiler tarafından toptancı hali kurulması ilgili belediyenin iznine tabidir. (2) Halin kuruluşu, en geç bir ay içinde ilgili belediye tarafından Bakanlığa bildirilir.” hükmüne yer verilmiştir.
Söz konusu hükümler birlikte değerlendirildiğinde ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından sunulan hal fiyatlarının İstanbul Büyükşehir Belediyesinin hal fiyatları olduğu anlaşılmış olup, söz konusu Belediyenin yukarıda belirtilen kanun hükmü doğrultusunda toptancı hali kuruluşu yetkisinin var olduğu ve bu itibarla da anılan Kanun uyarınca faaliyet gösterdiği tespit edildiğinden başvuru sahibinin bu yöndeki iddiasının yerinde olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
d) Üretimi gerçekleştirilen yemek, kahvaltı ve ara öğün menülerinin SHÇEK gıda rasyonlarında ve gıda maddelerinin özellikleri listesinde ifade edilen gramajlar ve çerçevesinde 13+ yaş grubuna uygun gramaj düzenlenmediği iddiasına ilişkin olarak yapılan tespitler aşağıda belirtilmiştir.
İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından örnek yemek menüsü doğrultusunda belirlenen yemek girdilerine ilişkin gramajların Başbakanlık Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Genel Müdürlüğü’nün gıda rasyonlarında 13+ yaş grubu için belirlenen gramajlar ile karşılaştırılmasında, 14 günlük örnek menüde yer alan yemek çeşitlerinin gramajları ile anılan Genel Müdürlüğün ilan ettiği gramajlar arasında herhangi bir uyumsuzluğa rastlanılmamış olduğundan başvuru sahibinin bu yöndeki iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.
e) Her personele İdari Şartname'nin 25.3.1'inci maddesine istinaden 2015 yılı içerisindeki 14,5 saat mesai hesaplanması gerektiği halde bu durumun maliyet açıklamalarında dikkate alınmadığı, personel yemeği ve yol maliyetinin işçilik maliyeti hesabına dahil edilmediği iddiasına ilişkin olarak yapılan tespitler aşağıda belirtilmiştir.
İdari Şartname’nin 25.1’inci maddesinde “Sözleşmenin uygulanması sırasında ilgili mevzuat gereğince yapılacak ulaşım, sigorta, vergi, resim ve harç giderleri ile 4(dört) servis elemanının ücret ve her türlü giderleri ve içme suyu giderleri isteklilerce teklif edilecek fiyata dahildir…” düzenlemesine,
Teknik Şartname’nin “Dağıtım” başlıklı bölümünün 8’inci maddesinde “Hafta sonu, milli ve dini bayram tatillerinde hiçbir nedenle yemek servisi işlemi aksatılmayacaktır.” Düzenlemesine yer verilmiştir.
Bu düzenlemeler uyarınca ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından aşırı düşük teklif sorgulamasına verilen açıklamalarda 4 işçiye ait hesaplamanın KİK işçilik hesaplama modülü üzerinden ve yol ücreti (26 gün üzerinden günlük 7,00 TL) ile ulusal bayram ve genel tatil günleri (2015 yılında 14,5 gün) dikkate alınmak suretiyle yapıldığı tespit edilmiş olmakla birlikte, İdari Şartname’nin yukarıda belirtilen servis elemanlarının ücret ve her türlü giderlerinin teklif fiyata dahil edileceği düzenlemesinden hareketle, yemek ücretlerinin de bu giderlerden olduğu düşünüldüğünden işçilik ücreti içerisinde kabul edilmek suretiyle teklif fiyata dahil edilmesi gerekmesine karşılık, ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından yemek ücretine ilişkin herhangi bir maliyet öngörülmediği anlaşıldığından, açıklamanın bu haliyle mevzuata uygun olmadığı ve dolayısıyla başvuru sahibinin bu yöndeki iddiasının yerinde olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
B) İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmeliğin 18 inci maddesi yönünden yapılan inceleme sonucunda tespit edilen aykırılıklar ve buna ilişkin inceleme ve hukuki değerlendirme aşağıda yapılmıştır:
İdarece başvuru sahibinin teklifinin de aşırı düşük olarak tespit edilmesi üzerine anılan isteklinin sunmuş olduğu açıklama belgelerinin incelenmesinde, 14 günlük gıda maliyeti tablosunun, EK H-4 formunun, işçilik maliyet hesap cetvelinin, sebze hal fiyatları, su ürünleri hal fiyatları, ticaret borsası fiyatları, İstanbul Büyükşehir Belediyesi İstanbul Halk Ekmek fiyatları, EK-O.7 formu ve üçüncü şahıslardan alınan fiyat tekliflerinin sunulduğu görülmüştür.
Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.2.6’ncı maddesinde “Ana çiğ girdi ibaresinden ilgili yemeğin pişirilmesi için gerekli temel girdiler anlaşılır. Bu çerçevede, isteklinin beyan ettiği orana uygun teklif sunması durumunda, yemek pişirilmesi için gerekli enerji giderleri (doğalgaz, LPG gibi), temizlik malzemeleri, su, sigorta giderleri, ilaçlama ve hijyen sağlama giderleri, bakım onarım, amortisman, nakliye, sözleşme giderleri ve genel giderler, portör muayenesi ve tali çiğ girdiler (tuz, baharat, tatlandırıcı vb.) gibi unsurlar “yardımcı girdiler” başlığında değerlendirilir ve bu unsurlar için açıklama sunulması gerekmez.” düzenlemesi doğrultusunda anılan isteklinin açıklamalarında örnek menüde adı geçen yemek çeşitlerinde kullanılacak yemeğin pişirilmesindeki ana girdilere ilişkin çoğunlukla Ticaret Borsası ve Hal fiyatları kullanılmış olmakla beraber, söz konusu fiyatların kullanılmadığı ve yine ana girdi olarak kabul edilmesi gerektiği düşünülen konserve bezelye, tel kadayıf (yaş), tuzsuz peynir ve meyve suyu (1/1) ile ilgili olarak da bir adet fiyat teklifinin sunulduğu anlaşılmıştır.
Ancak anılan Tebliğ’in 79.2.6’ncı maddesinin beşinci fıkrasında düzenlenen fiyat teklifi ile açıklama yapılması hususunun aynı Tebliğin 79.2.2’nci maddesinde yer alan diğer yöntemlerden herhangi biri ile açıklama yapılmasının fiilen mümkün olmadığının anlaşılması koşuluna bağlandığı, buna karşılık başvuru sahibi isteklinin açıklama belgeleri arasında, fiyat teklifinin sunulmasına gerekçe olabilecek ve diğer yöntemlerden(kamu kurum ve kuruluşlarının fiyatları, Ticaret Borsası Hal fiyatları vb.) herhangi biri ile açıklama yapılmasının fiilen mümkün olmadığını ortaya koyacak herhangi bir açıklama veya tevsik edici bir belgeye yer verilmediği tespit edilmiştir.
Dolayısıyla Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.2.6’ncı maddesindeki açıklama uyarınca malzemeli yemek alımı ihalelerinde, ana çiğ girdi maliyetlerinin tevsiki amacıyla üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin kullanılamayacağı anlaşılmış olup, başvuru sahibi isteklinin herhangi bir açıklık getirmeden yukarıda belirtilen gıda maddelerine ilişkin olarak fiyat teklifi ile yaptığı açıklamanın mevzuata uygun olmadığı sonucuna varılmıştır.
Bu itibarla başvuru sahibi isteklinin aşırı düşük teklif açıklamasının mevzuata uygun olmadığı tespit edildiğinden teklifinin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği anlaşılmıştır.
Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, ÜN-AŞ Yem. Tes-Eşref Ünen ve Doyaş Yemek Gıda ve Servis Hizm. San. Tic. A.Ş.nin tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılması ve bu aşamadan sonraki ihale işlemlerinin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,
Oybirliği ile karar verildi.
